Uyku ve evreleri konusundaki anlayışımız son yıllarda çok yol katetti. Fiziksel ve zihinsel sağlığı onarıcı etkisi nedeniyle tüm insanlar için iyi bir uyku kalitesi oldukça önemlidir. Derin uyku sırasında nefesiniz ve kalp atışınızla birlikte beyin dalgalarınız da yavaşlar. Kaslarınız gevşer ve yüksek sesle bile sizi uyandırmak oldukça zorlaşır. Bu noktada uyandırılmak uyuşukluğa ve oryantasyon bozukluğuna neden olabilir. Bu yazımızda da uyku döngüsünün ayrılmaz bir parçası olan derin uykunun faydaları ve önemi hakkında bilgi vereceğiz.
AYRICA: Neden Kilo Veremiyorum? Kilo Vermeyi Zorlaştıran 5 Sebep
İçindekiler
AYRICA: Şeker Tüketimini Azaltmak için Neler Yapılmalı? (5 Yol)
Derin Uykunun Önemi
AYRICA: Göz Sağlığını Korumak için 5 Faydalı Tavsiye
Berbat bir uyku ya da yetersiz uyku o kadar normalleştirilmiş ki, insanlar buna göz yumuyor. Bazı insanlar, çevrelerindeki herkesle rekabet ederek uykusuzluklarından gurur duymaktalar. Ne yazık ki, bu sadece uyku eksikliğinin ne kadar yaygın olması nedeniyle karşılaştığımız sağlık krizlerini daha da artırıyor!
AYRICA: Soğuk Havanın Vücuda Etkileri Nelerdir?
İyi bir uyku kalitesi için derin uykuya ihtiyaç duymanın en zor kısımlarından biri, sirkadiyen ritmin bu aşamasını kazara bozmanın çok kolay olmasıdır. Her gece 8 saat uyumak bile, uygun derin uykuya ulaştığınızı garanti etmez! Bu yüzden iyi uyku hijyeni gereklidir ve bu yüzden iyi uyumak daha iyi anlamamız gereken bir bilimdir.
AYRICA: Kabızlığa Ne İyi Gelir? Kabızlık Sorunu için 6 Önemli Tavsiye
Sirkadiyen Ritim: Sirkadiyen saat canlıların 24 saatlik zaman içerisindeki biyokimyasal ve psikolojik davranışlarının bütünüdür.
AYRICA: Koşmanın Fiziksel ve Zihinsel Faydaları Nelerdir?
İyi bir uyku çektikten ve iyi bir uyku programı uyguladıktan sonra uykulu veya bitkin hissediyorsanız, uyku hijyeninizi artırmanın zamanı geldi. Uykusuzluk sorunu günlük enerji seviyenizi etkilemeye başladıysa, uyku mücadeleleriniz hakkında bir doktorla konuşmak da iyi bir fikir olabilir. Uyku bozukluğunuz olmasa bile, bir profesyonel, bu konuda uykunuzu nasıl iyileştireceğinizi belirlemenize yardımcı olabilir.
AYRICA: Daha Basit Yaşamanın Yolları Hakkında 3 Adım
Sonuç olarak, sağlığınız için derin uykuya ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Her gün yeterince dinlenmeye öncelik vermek ve bunu rutininize dahil etmek önemlidir.
AYRICA: Şu Anda Ruh Halini İyileştirme için 3 Basit Yol Nedir?
Derin Uykunun Sağlığa Faydaları
AYRICA: Kendini Başkalarıyla Kıyaslamaktan Nasıl Kurtulurum?
1) Derin Uyku Vücudu Onarır
"Yavaş dalga uykusu" olarak da bilinmesinin bir nedeni var. Bilimsel olarak delta dalgaları olarak bilinen bu "yavaş dalgalar", beyninizin çeşitli uyanıklık etkileşimlerini vücudunuzun kullanması için verilere dönüştürmesine izin verir.
AYRICA: Stres ve Kaygıdan Kurtulmanın Yolları (6 Adım)
Bu aşama, hasar onarımının önemli bir parçasıdır. Vücudunuz her gün birçok şeyden geçer ve potansiyel olarak zararlı girdilerin çeşitli biçimlerine maruz kalır. Bu girdi stresten, vücudun proteinlerinizi tüketmesinden ve hatta ultraviyole ışınlarından gelebilir. Siz uyurken vücudunuz kendini onarır ve bu süreçte derin uyku çok önemlidir.
AYRICA: İşyerinde Mutlu Olmak için Bilmeniz Gereken 5 Faktör
Düzenli beyin dalgaları bilgi aktarır ve yavaş dalgalar da bilgi aktarır. Hücrelerinizin günlük girdileri kişiliğinize, uzun süreli belleğinize ve öğrenmenize dönüştürmesine izin verirler. Doktorlar, yaşlandıkça delta dalgalarının giderek azaldığını söylüyor. Bu, derin uykunun gençliği bile işaret edebileceği anlamına gelir ve bu da aşamanın ne kadar hayati olduğunu göstermektedir.
AYRICA: Her Şeyi Kişisel Algılamak Nasıl Bırakılır? (5 Alışkanlık)
Yapılan araştırmalar, derin uykunun hafıza konsolidasyonunda çok önemli olduğunu göstermektedir. Bu, beyninizin uykunuzda duyusal girdileri, olayları ve hatta duyguları birbirine bağlayan çeşitli bağlantılar kurma sürecini ifade eder. Bu, öğrenmenize ve gelişmenize yardımcı olur ve ayrıca vücudunuzun sizi her gece nasıl daha iyi onaracağını ve canlandıracağını öğrenmesine yardımcı olur.
2) Derin Uyku Bağışıklığı Güçlendirir
Bağışıklık sisteminizi korumak için vücudunuzun kendini onarabilmesi ve yakıt ikmali yapabilmesi gerekir. Bu nedenle uyku bağışıklığın merkezinde yer alır. Yeterince dinlendiğinizde, özellikle derin bir uykudan sonra, vücudunuz yeni proteinler üretebilir, sinirsel bağlantıları onarabilir ve onarıcı destek alabilir.
Ancak yeterince uyumadığınızda, oldukça hızlı bir şekilde zayıflarsınız. Her zaman yorgunluk hissi vardır ve vücudun seni uyanık tutmaya ve hayatta kalmaya odaklanmalıdır. Bu, onu çeşitli hastalık biçimlerine karşı daha az savunma ile bırakır. Uykunun bağışıklığa bağlanma yollarından bazıları şunlardır:
- Soğuğa Karşı Direnç
Çok az uyuduğunuzda üşütme olasılığınız daha yüksektir - aslında, yedi saat veya daha fazla dinlenenlere göre dört kattan daha fazla! Araştırmalar ayrıca, daha az saat uyuduğunuzda bu riski daha da kötüleştirdiğini gösteriyor.
- Enflamasyonun Azalması
Vücuttaki iltihaplanma, merkezi sinir sisteminin düzensizliği ile tetiklenir. Sinir sistemi stres yaşadığında, vücuttaki iltihabı artıran birkaç nörotransmitter salgılar. Bu yanıt hayatta kalmanıza yardımcı olabilir. Ancak yanlış yapıldığında çeşitli sorunlara ve hastalıklara yol açabilir.
Alzheimer, kardiyovasküler problemler ve benzeri inflamatuar bozuklukları kötü uykudan kaynaklanabilir. Araştırmalar, derin uyku bozulduğunda, rahatsız uykunun, inflamatuar sinyalleri tetikleyebileceğini ve sağlığınızı kötüleştirebileceğini gösteriyor. Bu birçok kronik soruna yol açabilir.
3) Derin Uyku Net Kararlar Almayı Sağlar
Kendinizi güvende, mutlu ve sağlıklı tutmak için kendi yararınıza kararlar almanız gerekir. Araştırmalar, uykunuz geldiğinde aceleci kararlar verme ihtimalinizin daha yüksek olduğundan bahseder. Uyandığınızda dinlenmiş ve daha güvende hissetmek için derin bir uyku çekmeniz yardımcı olacaktır.
Ama bu neden oluyor? Kötü uyku, çeşitli karmaşık düşünme biçimlerini kapsayan yürütme işlevinizi etkileyebilir. Etkilenen sistemler aşağıdakileri içerebilir:
- Uyanıklık
- Karar verme
- Problem çözme
- Hafıza
- Planlama
- Sosyal etkileşimler
- İş ve fiziksel görevler
Araştırmalara göre, tek bir gecelik kalitesiz uyku, yürütme işlevinizi önemli ölçüde etkileyebilir. Gün boyunca iyi çalışmak için, çeşitli görevler için yeterli miktarda konsantrasyon ve uyanıklık sağlamanız gerekir. Bu, daha iyi performansı ve daha yenilikçi düşünce süreçlerini teşvik eder. Aynı zamanda duygusal düzenlemenize de yardımcı olacaktır, böylece çok sinirli veya huysuz olmazsınız.
Daha da kötüsü, iyi bir uyku eksikliği sizin için sarhoş olmak kadar tehlikeli olabilir. Örneğin, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, 6 saatten az uyumanın direksiyon başında uykuya dalmanıza neden olabileceğini belirtiyor. Daha fazla araştırma, eksik olduğunuz her bir ek uyku saatinin araba kazası riskinizi önemli ölçüde kötüleştirdiğini gösteriyor. Diğer araştırmalara göre, çeşitli iş yeri kazalarına girme risklerinin de arttığını gösteriyor.
Başka bir deyişle, derin uyku sağlığı nispeten basit bir şekilde iyileştirir: kötü kararlar vermemenize ve bedensel zarara neden olabilecek dikkatsiz hatalardan kaçınmanıza yardımcı olur.
4) Derin Uyku Metabolik Faktörleri Dengeler
Derin uykunun - ve tüm uyku evrelerinin - vücudun metabolizmasını korumak ve onarmak için oldukça önemli olduğu ortaya çıktı.
Vücudunuzun enerjinizi ölçmesi ve metabolik hızınızı dengelemek ve doğal olarak kendinizi ölçülü bir şekilde beslemek için ihtiyaç duyduğu yakıta dayalı kararlar vermesi gerekir. Derin uykunun gücü olmadan kendinizi bitkin hissedecek ve vücudunuzu paniğe kaptıracaksınız! Derin uykunun metabolik faktörleri dengelemesinin bazı yolları şunlardır:
- Daha Yüksek Doygunluk
Açlık seviyenizi düzenlemek için dengeli hormonlar olan ghrelin ve leptine ihtiyacınız vardır. Ghrelin açlığın, leptin ise tokluğun habercisidir. Ne yazık ki, araştırmalar, yeterli uyku eksikliğinin, ghrelin'i aşırı üretmenize ve leptini yetersiz üretmenize neden olabileceğini gösteriyor. Bu, ne zaman doyduğunuzu belirlemeyi zorlaştırarak sürekli açlığa ve aşırı yemeye neden olur.
- Daha Az İstek
Vücudunuz, ihtiyaç duyduğu şeyi sağlayabileceğine inandığı yiyecek isteklerini teşvik etme eğilimindedir. Hal böyle olunca da yeterince uyumadığınızda vücudunuz enerji için çok daha fazla kaloriye ihtiyacı olduğunu düşünmeye başlar. Bu, araştırmalara göre, özellikle tonlarca yağ ve şeker içeren yüksek kalorili, sağlıksız istekler için sinyaller gönderdiği anlamına gelir.
- Dengeli Kan Şekeri
İnsülin hormonu kan şekerini dengelemenin merkezinde yer alır, ancak yeterince uyumazsanız insülin hormonu üretmekte sorun yaşamanız olasıdır. Araştırmalar, uykusuz kişilerin insülin direnci ve hatta tip 2 diyabet geliştirme riskinin kötüleştiğini gösteriyor.
- Düşük Obezite Riski
Her gece 7 saatten az uyumak kilo alma riskinizi artırır ve bu da daha yüksek vücut kitle indeksleriyle bağlantılıdır. Tokluk, aşerme, metabolik sendrom ve kan şekeri ile ilgili daha önce bahsettiğimiz tüm faktörler göz önüne alındığında, bu sürpriz değil.
Araştırmalar, yeterince uyumazsanız obez olma ihtimalinizin %41 daha fazla olabileceğini gösteriyor! Esasen, sağlıklı bir metabolizmaya sahip olmak için dinlenmiş hissetmeniz gerekir ve derin bir uyku çekmezseniz bunu yapamazsınız. Aktif olmak için enerjiniz olmadığından, yorulduğunuzda egzersiz yapma motivasyonunuz da düşer.
Yazılanları okuduğumuzda derin uykunun önemi daha bir netleşiyor. Derin uykunun faydaları azımsanmayacak kadar çoktur. Şu kadar az uyuyabiliyorum demekle övünmek yerine sağlıklı uykunun bilincinde olmalıyız. Bu konuda farklı düşünceleriniz varsa, aşağıdaki yorum alanından bizlere yazabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.