Glutensiz bir gıda olmasıyla popülerlik kazanan karabuğday, sağlık için oldukça faydalıdır. Gözleme, erişte, krep ya da salata gibi yemeklere eklemelerle faydalarından yararlanmak mümkün olduğu gibi aşırı alımı ya da alerjisi olanlar için yan etkiler de doğurabilir. Bu yazımızda da karabuğdayın sağlığa faydaları ve yan etkileri konusunda bilgi vereceğiz.
AYRICA: Kurt Üzümü (Goji Berry) Yan Etkileri (Zararları) Nelerdir?
İçindekiler
AYRICA: Şeker Tüketimini Azaltmak için Neler Yapılmalı? (5 Yol)
Karabuğdayın Besin Değerleri
Çeşitli vitamin ve mineraller bakımından zengin olan karabuğdayın yaklaşık bir fincanında (170 gram) 583 kalori ve 122 gram karbonhidrat bulunur. Ayrıca aşağıdaki besinleri içerir:
AYRICA: Neden Kilo Veremiyorum? Kilo Vermeyi Zorlaştıran 5 Sebep
- 23 gram protein
- 15 gram lif
- 30 miligram kalsiyum
- 4 miligram demir
- 393 miligram magnezyum
- 590 miligram fosfor
- 782 miligram potasyum
- 51 mikrogram folat
Karabuğday tüm amino asitleri içerir ve tam bir protein olarak kabul edilebilir. Bu yalancı tahıl aynı zamanda fitokimyasallarla da yüklüdür.
Araştırmalar, bütün karabuğdayın yulaf veya arpadan 2-5 kat daha fazla fenolik bileşik içerdiğini ortaya koyuyor. Ayrıca karabuğday kepeği ve kabukları arpa, yulaf ve tritikale göre 2-7 kat daha yüksek antioksidana sahiptir.
Karabuğday, diğer tahıl ürünlerine kıyasla daha fazla rutin içerir. Karabuğday tohumları ayrıca fagopirinler ve fagopiritoller içerir. Fagopirinler, karabuğdayda çok düşük miktarlarda bulunan ışığa duyarlı maddelerdir. Fagopiritoller, bu tohumların embriyolarında biriken karbonhidrat bileşikleridir.
Çoğu tahıl ve yalancı tahıl, önemli miktarda anti-besin içerir. Ancak karabuğdayda yaygın bir anti-besin olan fitik asit izi yoktur. Bu nedenle, çapraz reaksiyon veya besin kaybı endişesi duymadan bu tohumlara sahip olabilirsiniz.
Karabuğdayın Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Karabuğdaydaki bitkisel besinler diyabet, kalp hastalığı ve kanser tedavisinde yardımcı olur. Bu kabuğu çıkarılmış tanelerin düzenli tüketimi de kabızlığı giderebilir.
1. İnsülin Duyarlılığını Artırabilir ve Diyabeti Yönetebilir
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar karabuğdayın kan şekerini düşürebildiğini gösteriyor.
Karabuğday, vücudunuzdaki glikoz seviyeleri üzerinde olumlu bir etkisi olabilecek rutin, kersetin, d-chiro-inositol ve diğer benzer biyokimyasalları içerir. Farelerde yapılan çalışmalarda, karabuğdayın etanol özlerinin insülin direncini tedavi ettiği bulundu.
Sıçan çalışmalarında, karabuğday konsantresi serum glikoz seviyelerini düşürebilir. Bu nedenle karabuğday diyabet tedavisinde faydalı olabilir.
Tatar karabuğday (Fagopyrum tataricum), tüm karabuğday türleri arasında en yüksek kersetin ve rutin içeriğine sahiptir. Farelerde yapılan araştırmalara göre, alkol özü karaciğerdeki antioksidan enzimlerin seviyelerini artırabilir.
Diyetinize karabuğdayı dahil etmek, diyabet ve insülin duyarlılığını düzenlemenin güvenli bir yolu olabilir.
2. Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltabilir
Karabuğday, kardiyovasküler hastalığa yol açabilecek kolesterol seviyelerini düşürebilir. Karabuğdaydaki rutin, iyi çalışılmış bir kardiyoprotektif flavonoiddir. Quercetin, protein ve lif ile birlikte bu flavonoid, kalp hastalıkları riskini azaltır.
Karabuğday, kan şekeri düzeylerini ve toplam kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir.
Bununla birlikte, karabuğday alımının vücut ağırlığı ve LDL kolesterol gibi diğer risk faktörleri üzerinde benzer bir etkiye sahip olup olmayacağı belirsizdir.
Karabuğday flavonoidleri, kalp rahatsızlığına yol açabilecek çeşitli yollara müdahale edebilir. Sıçan çalışmalarında, karabuğday rutininin kalp kasının anormal genişlemesini engellediği bulundu.
3. Kanserin Önlenmesine Yardımcı Olabilir
Karabuğdaydaki protein ve amino asitler kanserin önlenmesine yardımcı olabilir.
Karabuğday proteini, lizin ve arginin gibi amino asitler açısından zengindir. Çin'de yürütülen bir çalışmada, karabuğday proteinleri birkaç kanserli fare hücresi hattında hücre ölümüne (apoptoz) neden oldu. Bu da sıçanların kolonlarında kanser hücrelerinin çoğalmasına karşı koyabilir.
Tatar karabuğday özlerinden izole edilen yeni bir protein olan TBWSP31, insan meme kanseri hücre hatlarına karşı antiproliferatif özellikler sergileyebilir.
Farelerde yapılan çalışmalarda karabuğday kabuğunun da antikanser etkileri olduğu rapor edilmiştir. Karabuğday kabuğu özleri, nispeten yüksek kanser hücresi büyüme-inhibisyon oranları gösterdi. Karabuğday kabuğunun çeşitli kanser hücre hatlarına karşı antikanser aktiviteye sahip olabileceği öne sürülmektedir.
4. Kabızlığı ve Enflamatuar Barsak Hastalığını Rahatlatabilir
Karabuğday proteinleri ayrıca müshil etkiler gösterir. Sıçan çalışmalarında, karabuğday protein ekstraktının istenmeyen kabızlığın tedavisi için yararlı bir ajan olduğu bulunmuştur.
Karabuğday güçlü bir anti-inflamatuar ajandır. Fermente edilmiş veya fermente edilmemiş olması bağırsak iltihabını azaltabilir. Bununla birlikte, bu etkileri daha fazla belirlemek için daha fazla insan denemesine ve hayvan çalışmasına ihtiyacımız var.
Bazı anekdot kanıtları, karabuğdayın bazı kişilerde gaza neden olabileceğini düşündürmektedir. Herhangi bir semptom yaşarsanız, kullanmayı bırakın ve doktorunuza danışın.
5. Polikistik Over Sendromunun Tedavisine Yardımcı Olabilir
Karabuğday, polikistik over sendromu hastalarına biraz rahatlama sağlayabilir.
Karabuğday, bir insülin aracısı olan D-chiro-inositol adlı bir bileşik içerir. D-chiro-inositol'ün polikistik over sendromu olan kişilerde eksik olduğu bulunmuştur.
Araştırmacılar, bu hastalığı yönetmeye yardımcı olmak için D-chiro-inositol'ün doğal ve sentetik çeşitlerini geliştirmeye çalışıyorlar. Ancak bu karbonhidratın beslenme yoluyla sağlanması da olumlu etkiler göstermiştir. Karabuğday kepeği bu gibi durumlarda ideal seçim olur.
Dış yaprakların parçaları öğütme sırasında kepeğe yapışır. Bu nedenle, karabuğday tohumundan elde edilen kepek fraksiyonu, serbest D-chiro-inositol'ü izole etmek için kullanılabilir.
Karabuğday Ne Kadar Güvenlidir?
FDA'ya göre 2.000 kalorilik bir diyette günlük lif alımı yaklaşık 25 g olmalıdır. Yarım fincan karabuğday (85 gram) yaklaşık 8 gram lif içerir.
Karabuğday alerjisi belirtileri gösteriyorsanız veya bu tohumların tadından hoşlanmıyorsanız, lif gereksinimini karşılamak için diğer glütensiz tahılları seçebilirsiniz.
Kahverengi/siyah/kırmızı pirinç, yulaf ezmesi, kinoa, yulaf ezmesi, çavdar ve arpa, düşünebileceğiniz seçeneklerden bazılarıdır.
Karabuğdayın Yan Etkileri (Zararları)
Karabuğday tohumları, glüten ve fitik asit içermemesine rağmen, aşırı duyarlılığı tetikleyen başka anti-besinlere sahip olabilir.
En çok rapor edilen ve araştırılan yan etkilerden biri karabuğday alerjisidir. Belirtileri şunları içerir;
- Astım
- Hapşırma, hırıltı, burun akıntısı
- Gastrointestinal rahatsızlıklar (bulantı, kramplar vb.)
- Kurdeşen veya deri döküntüleri
- Şişme (yüz ve cilt)
Tedavi edilmezse ölümcül hale gelebilir.
Bunun nedeni karabuğdayın birkaç alerjen içermesidir. Bu sindirime dirençli proteinler vücudunuzda alerjik reaksiyona neden olur. Bu alerjenler, en yaygın olarak pirinç, haşhaş tohumu, lateks, kaju ve susamda bulunan diğer bitki alerjenleriyle çapraz reaksiyona girebilir.
Bu nedenle, karabuğday ile ne yediğinize dikkat edin. Bu yiyecekleri birlikte yemek, yukarıda sıralanan olumsuz etkileri tetikleyebilir. Bu yönde araştırmalar halen devam etmektedir. Karabuğdayın tam alerjen yapısı ve işlevi henüz belirlenmemiştir.
Ek olarak, karabuğday proteinlerinin sindirilebilirliği düşüktür. Bunun nedeni, karabuğdaydaki polifenollerin bu proteinlerle etkileşime girmesi ve bağırsağın onları sindirmesini zorlaştırması olabilir.
Probiyotikler bakımından zengin besinler ile beslenmek bu sorunu çözebilir.
Son Olarak
Karabuğday son derece besleyici, glutensiz bir üründür. Tohumları karbonhidratlar, proteinler, lif ve fitokimyasallar açısından zengindir. Besleyiciliği sayesinde kişinin diyetinde önemli bir gıda haline gelmektedir.
Ayrıca karabuğday kabuğu çıkarılmış tane ve un ile hemen hemen her yemeğin glütensiz bir çeşidini yapabilirsiniz. Ancak bilinen alerjenler içerdiğinden karabuğdayı ancak tıbbi yardım aldıktan sonra kullanmalısınız. Güvenliğini ve dozajını sağlık uzmanınızla görüşmeyi unutmayın.
Bu yazımızda karabuğdayın faydaları ve yan etkileri hakkında bilgi verdik. Bu konuda farklı düşünceleriniz ya da bildikleriniz varsa, aşağıdaki yorum alanından bizlere yazabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.