Gerçekten de böyledir. Diderot etkisi; tüketim çılgınlığımızı, tüketimdeki, aslında gerekli bile olmayan satın aldığımız şeyleri, alışveriş tutumuzu açıklayan bir durumdur. Bu yazımızda, diderot etkisi nedir? Alışverişlerinde aşırıya kaçan insanlar için neden diderot etkisine kapılmış denir? Bu soruların yanıtlarını vermeye çalışacağız.
AYRICA: Evlilik Korkusu (Gamofobi) Nedir? Neden Olur? Belirtileri - Nasıl Yenilir?
Diderot Etkisi (Alışveriş Çılgınlığı) Nedir?
Diderot etkisi bize, şu eski sözü anımsatır: "Eskisi olmayanın, yenisi olmaz." {alertInfo}
18. Yüzyılın aydınlanma filozoflarından olan ünlü filozof Denis Diderot, yoksulluk içinde bir ömür geçirmiştir. Fakat buna rağmen adı bilinen bir isimdir. Rus İmparatoriçesi Büyük Catherine, o dönemin kapsamlı ansiklopedisine ve geniş bir kütüphaneye sahip olan Denis'e bir teklifte bulunur.
Yüklü bir para karşılığında bütün kütüphanesini satın almak ister. Ancak sonra kütüphanesini tekrar ona vermek için bir şart koşar: Denis, o kütüphanede maaş karşılığında 25 yıl boyunca çalışacaktır. O dönemde kızını evlendirmek üzere olan Denis, paraya ihtiyacı olduğu için bu teklifi kabul eder. Ailesinin ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra, kendisine de çok ama çok beğendiği kırmızı bir sabahlık alır.
Sabahlık o kadar güzel ve göz kamaştırıcıdır ki, bulunduğu odadaki her şey onun yanında sönük kalır. Bir cümbüş halindeki sabahlığa layık olması için yeni duvar halıları, sandalyeler, tablolar satın alır. Sonradan ise bütün evi yenilediğini fark eder. Özünde bir tüketim çılgınlığına kapılmıştır. Mutsuzluğunu ise anlatacak kelimeler yoktur.
Çok geçmeden Diderot: "Eski sabahlığımın mutlak efendisiydim, fakat yenisinin kölesi oldum." der.
İhtiyacımız olmayan şeyleri aldığımız bu duruma ise, Diderot etkisi denir. Satın aldığımız şey, bir süre sonra kimliğimiz haline gelir ve duyduğumuz derin memnuniyetsizlik, kimliğimizi yönetmeye başlar. Denis Diderot kırmızı sabahlığı satın alarak onun kimliğine etki etmesine izin vermiş, sonrasında ise her şeyi ona uyumlandırırken ihtiyacı olmayan birçok şey satın almıştır. Adeta sabahlığının kölesi haline gelmiştir.
Eski Sabahlığımdan Ayrılmanın Pişmanlığı adlı bir makale yazarak, yeni aldığı kırmızı sabahlık için duyduğu pişmanlığı Diderot Pişmanlığı olarak ifade eder. Aradan geçen bunca zaman sonra bile, bu tüketim çılgınlığı Diderot etkisi olarak adlandırılır.
Alışveriş yaparken kendinden geçen kadınlar, gördükleri her şeyi, 'şununla çok güzel olur', 'şu kıyafetimle birlikte, şurada giyerim' gibi düşüncelerle gerekli kılarak, ihtiyacı olmayan birçok şey alır. Örneğin erkekler, birçok ayakkabısı olmasına rağmen, çok sevdikleri haki yeşili gömleklerine uyumlu olsun diye yeni bir ayakkabı alabilir.
Alışveriş tutkunu insanların daha çok kapıldığı bu etki, hem bütçeyi zorlayabilir hem de ihtiyacınızdan çok daha fazlasına sahip olmanıza neden olabilir. Bu kişiler çoğu zaman aldıkları şeyleri kullanmazlar bile, ancak almaya devam ederler. Herhangi bir uyum yakalamaları onlar için yeterlidir.
Bu yazımızda, Diderot etkisi nedir? Alışveriş çılgınlığına neden diderot etkisi denir? Bu soruların cevaplarını vermeye çalıştık. Alışveriş yaparken siz de diderot etkisine kapılıyor musunuz? Örneğin aldığınız yeni bir elbise ile uyumlu olsun diye, gerekli gereksiz birçok şey alıyor musunuz? Düşüncelerinizi bize yorum alanından iletebilirsiniz.