Kan grupları, kandaki antikorlara bakılarak kanın özelliğini ifade etmek için oluşturulmuş bir sınıflandırma sistemidir. Kan grubu, bu doğrultuda, A, B, AB ve 0 olarak dört ana gruba ayırılır. Fakat Rhesus (maymuncuk) kuramının bulunması ile beraber, kandaki antijenlerin var olup, olmaması doğrultusunda bir ayrım yapılması amaçlanmıştır. Bu durumda kan grubu, A Rh+, A Rh-, B Rh+, B Rh-, AB Rh+, AB Rh-, 0 Rh+ ve 0 Rh- olmak üzere 8 farklı alt gruba ayırılmıştır. Bu yazımızda sizler için, hangi kan grubu kimden alır, hangi grup kan verebilir? Kan uyuşmazlığı nedir ve nasıl oluşur? Sorularının cevaplarını veriyor olacağız.
AYRICA: Soğuk Havanın Vücuda Etkileri Nelerdir?
Kan grubu A olan bir kişi, alyuvarlarında A tipi protein barındırır. Kan grubu B olan bir kişi ise alyuvarında B tipi protein barındırır. AB de ise, her ikisinden de mevcuttur, ancak kan grubu 0 olan kişide hiçbiri yoktur. Alyuvarların çeperlerinde bulunan ve kan grubunuzun belirlenmesinde önemli rol oynayan bu proteinlere antijen denir. Kanda, kendi kan grubunuzdan farklı alyuvar hücrelerinin vücudunuza girmesini engelleyen antikorlar bulunur. Bu durumda kan nakli yapılırken oldukça dikkatli olunmalıdır.
AYRICA: Su İçmeyi Nasıl Alışkanlık Haline Getirebilirim? Etkili Yöntemler!
Peki, hangi grup kan alabilir, hangi grup kan verebilir? Kan uyuşmazlığı nedir?
İçindekiler
- Hangi Kan Grubu Kimden Alır?
- Kimler Hangi Gruba Kan Verebilir?
- Kimler Kan Verebilir?
- Kimler Kan Veremez?
- Geçici Olarak Kan Verememe Halleri
- Pozitif ve Negatif Değerlere Göre Hangi Grup Hangi Gruba Kan Verebilir?
- Pozitif ve Negatif Değerlere Göre Hangi Grup Hangi Gruptan Kan Alabilir?
- Kan Uyuşmazlığı Nedir?
- Kan Uyuşmazlığı Nasıl Olur?
AYRICA: Neden Kilo Veremiyorum? Kilo Vermeyi Zorlaştıran 5 Sebep
Hangi Kan Grubu Kimden Alır?
- Kan grubu A olan bir kişi, yalnızca A ve 0 gruplarından,
- Kan grubu B olan bir kişi yalnızca B ve 0 gruplarından,
- Kan grubu AB olan bir kişi 0, A, B, AB gruplarından,
- Kan grubu 0 olan bir kişi, sadece 0 tipi grubundan kan alabilir.
AYRICA: Kalsiyum Eksikliği Nedir? Belirtileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Kalsiyum Var?
AB kan grupları alyuvarlarında hem A hem de B tipi protein (antijen) bulundurduğundan evrensel alıcı olarak bilinirler. Kanlarında her iki antijen de bulunduğu için antikorları yoktur. {alertInfo}
AYRICA: Çinko Eksikliği Nedir? Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Ancak kanı negatif olanlar, yalnızca negatif olanlardan kan alabilir. Pozitif kan değerine sahip olanlar ise hem negatif, hem de pozitif kan gruplarından kan alabilir. {alertSuccess}
AYRICA: Şeker Tüketimini Azaltmak için 5 Pratik Yol
Kimler Hangi Gruba Kan Verebilir?
- Kan grubu A olan bir kişi, A ve AB grubuna,
- Kan grubu B olan bir kişi, B ve AB grubuna,
- Kan grubu AB olan bir kişi ise, yalnızca AB grubuna,
- Kan grubu 0 Rh(+) olan bir kişi tüm Rh(+) gruplarına,
- Kan grubu 0 Rh(-) olan bir kişi ise tüm kan gruplarına kan verebilir.
AYRICA: Göz Sağlığını Korumak için 5 Faydalı Tavsiye
Genel verici olan kan grubu, yani her kan grubuna verilebilen kan grubu, 0 Rh(-), her gruptan kan alabilen, genel alıcı kan grubu ise AB Rh(+)'tir. {alertInfo}
AYRICA: AFT Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer?
Kimler Kan Verebilir?
- Sağlıklı, hiçbir kronik rahatsızlığı olmayan kişiler.
- Geçici kan verememe durumuna sahip olmayan, kan vermeye uygun olan kişiler.
- Kilosu vücut kitle endeksine uygun olan kişiler.
AYRICA: Anal Fissür (Makatta Çatlak) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Kimler Kan Veremez?
- Hepatit B ve C hastalığı geçirmiş olanlar, aynı zamanda taşıyıcılar,
- Karaciğer yetmezliği olanlar,
- Böbrek yetmezliği olanlar,
- Kalp damar sağlık sorunu olanlar,
- HIV (Aids) geçirenler ve taşıyıcılar,
- Anemi (Kansızlık) olanlar,
- Diyabet hastaları, insülin kullananlar,
- Hamileler,
- Bronşit ve astım gibi solunum yolları rahatsızlığı olanlar,
- Organ ve doku nakli yapılanlar,
- Epilepsi hastaları ve bu gibi birçok rahatsızlığa sahip kişiler ömür boyu kan veremez.
AYRICA: Kabızlığa Ne İyi Gelir? Kabızlık Sorunu için 6 Önemli Tavsiye
Geçici Olarak Kan Verememe Halleri
- Dövme, akupunktur yaptırmış kişiler belirli bir süre boyunca,
- Alkol kullanan kişiler, alkol vücuttan atılana kadar,
- Antibiyotik kullanımında,
- Grip, ateş gibi geçici rahatsızlıklarda,
- Diş tedavisi uygulayanlar geçici bir süre kan veremez.
Bu ve bu gibi durumlara birçok örnek verilebilir, yine de kan bağışında bulunduğunuzda, kan bağışçılarının verdikleri formu dikkatlice doldurmanız önerilir.
Pozitif ve Negatif Değerlere Göre Hangi Grup Hangi Gruba Kan Verebilir?
- 0 Rh (+), Tüm Rh (+) gruplarına kan verebilir.
- 0 Rh (-), Tüm kan gruplarına kan verebilir.
- AB Rh(+), AB Rh(+) kan grubuna kan verebilir.
- AB Rh(-); AB Rh(+), AB Rh(-) kan gruplarına kan verebilir.
- A Rh(+); A Rh(+), AB Rh(+) kan gruplarına kan verebilir.
- A Rh(-); A Rh(+), A Rh(-), AB Rh(+), AB Rh(-) kan gruplarına kan verebilir.
- B Rh(+); B Rh(+), AB Rh(+) kan gruplarına kan verebilir.
- B Rh(-); B Rh(+), B Rh(-), AB Rh(+), AB Rh(-) kan gruplarına kan verebilir.
Pozitif ve Negatif Değerlere Göre Hangi Grup Hangi Gruptan Kan Alabilir?
- 0 Rh (+), 0 Rh(+), 0 Rh(-) kan gruplarından kan alabilir.
- 0 Rh (-), 0 Rh(-) kan grubundan kan alabilir.
- AB Rh(+), Tüm kan gruplarından kan alabilir.
- AB Rh(-), Tüm Rh(-) kan gruplarından kan alabilir.
- A Rh(+); 0 Rh(+), 0 Rh(-), A Rh(+), A Rh(-) kan gruplarından kan alabilir.
- A Rh(-); 0 Rh(-), A Rh(-) kan gruplarından kan alabilir.
- B Rh(+); 0 Rh(+), 0 Rh(-), B Rh(+), B Rh(-) kan gruplarından kan alabilir.
- B Rh(-); B Rh(-), 0 Rh(-) kan gruplarından kan alabilir.
Kan Uyuşmazlığı Nedir?
Kan uyuşmazlığı gebelik sürecinde görülebilen bir durumdur. Örneğin kan grubu A Rh(-) olan bir kadının, kan grubu B Rh(+) olan bir erkekle birleşmesinden doğan ikinci ya da üçüncü bebekte kan uyuşmazlığı görülür. Bu durum bazı sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Burada önemli olan annenin negatif değeri taşırken, babanın pozitif değeri taşıyor olmasıdır. Aksi halde, anne pozitif fakat baba negatif olursa ya da her iki grup da negatif ya da pozitif olursa bir sorun yaşanmayacaktır. {alertInfo}
Bu iki birleşimden doğan bebeğin kan grubu Rh(-) ya da Rh(+) olacaktır. Anne negatif iken, eğer bebeğin kan grubu negatif değeri taşıyorsa bir sorun görülmemektedir, ancak anne negatif iken bebek pozitif değeri taşıyorsa burada kan uyuşmazlığının etkisinden bahsedilir.
Kan Uyuşmazlığı Nasıl Olur?
İlk doğumda eğer anne negatif değere, bebek de pozitif değere sahipse doğum anında anne ve bebeğin kanı birbirine karışır. Bu temasla birlikte annenin kanındaki alyuvarlar, bebeğin kanındaki alyuvarlara karşı antikor üretir.
İlk bebekte genellikle bir sorun olmaz ancak ilk doğum anında bebeğin, annenin kanına karışan antikorları, bir sonraki doğumda, ikinci bebek, eğer yine pozitif değer taşırsa, bebeğin kanına geçer ve ciddi bir sorun oluşturur.
İkinci ve üçüncü bebeğin kan değerinin pozitif olması durumunda yaşanan bu olay sonucunda, bebekte ciddi rahatsızlıklar görülebilir. Bu yüzden ilk hamilelik sırasında, bebeğin kan grubuna bakarak kan uyuşmazlığı nedeniyle, hem ikinci ya da üçüncü bebeğin, hem de annenin korunması için bir koruma aşısı yapılır.
Bu uygulama sayesinde kan uyuşmazlığının sorunları ortadan kaldırılmış olur.
Bu yazımızda hangi kan grubu kimden alır? Hangi grup kan verebilir? Kan uyuşmazlığı nedir? Sorularının cevaplarını vermeye çalıştık. Kan bağışı gibi, önemli bir konunun da üzerinde durmak istiyoruz. Sağlıklı bir bireyseniz, kan bağış gruplarına, kan bağışında bulunmanız ve çevrenizdekileri, buna teşvik etmeniz çok faydalı olacaktır. Kan bağışında bulunun, bir hayat kurtarın. Sağlıklı günler dileriz.