Ölüm, bütün gerçeklerin üzerinde bir gerçektir ve aniden, zamansız gelir. Hiçbir zaman buna hazırlıklı olamazsınız, bu yüzden de sevdiklerinizi kaybetmek büyük acı verir. Cenaze duyulduktan sonra, ölen kişinin yakınlarını ziyaret etmeye gidilir. Bu toplumumuzda yıllardan beri süregelen bir davranıştır. Cenaze sahiplerine baş sağlığı dilemek, acılarını paylaşmak, onlara yalnız olmadıklarını hissettirmek ve bu zor günlerinde yanlarında olmak, olumlu ve takdir edilmesi gereken bir durumdur. Ancak, ne yazık ki zaman zaman bir cenaze evinde nasıl davranacağını bilmeyen bazı insanlarla karşılaşmanız da mümkündür. Ve açıkçası bu insanlara denk gelmeniz de oldukça sinir bozucudur. Bu yazımızda, cenaze evinde yapılmaması gerekenler nelerdir? Cenaze evinde ne yapılmaz? Cenaze evinde nasıl davranılmalı? Cenaze evinde insanlara nasıl yardımcı olunmalı? gibi soruların cevaplarını paylaşıyor olacağız.
AYRICA: Üzgünken Ne Yapılmalı? Üzgün Olduğunuzda Bunları Okuyun!
Cenaze evinde nasıl davranacağını bilemeyen birçok insan, ne yazık ki bazı olumsuz durumlara sebep olabilmektedir. İnsanlar acılarını yaşarken ve ortamda henüz yeni vefat etmiş kişinin hissettirdiği hüzün var iken, insan olarak davranışlarımıza dikkat etmemiz gerekir.
Cenaze Evinde Yapılmaması Gerekenler - Cenaze Evinde Ne Yapılmaz?
- Cenaze sahipleri zaten acı içindeyken, çay ya da yemek gibi bir hizmet beklemek, en hafif tabiriyle düşüncesizliktir. Ölen kişiye ve ölen kişinin yakınlarına saygı duyulması gerekir. Yemeğinizi evinizde yiyebilir, çayınızı da yemeğin hemen ardından yine evinizde içebilirsiniz. Bazı kişiler, cenaze evinde verilen yemeğin ya da içeceğin ölen kişinin hayrı için yapıldığını düşünebilir. Eğer isterse cenaze sahipleri elbette ki bu düşünceyle gelen kişilere böyle bir hizmet verebilir ancak, insanlar acı içerisindeyken onları daha fazla yormamak gerekir diye düşünüyoruz.
- Bazı insanlar cenaze evinde, kalabalık içinde dedikodu yapmaya bayılır. Bu kesinlikle doğru olmayan, açıkça kınanması gereken bir durumdur. İnsanlar acı içinde bağırırken, yan komşunun kocasıyla aralarının ne durumda olduğu, filan kişinin ne zaman evleneceği, futbolda şu sıralar kimin daha çok kazandığı gibi konuları konuşmak, insanlık dışı bir davranış olarak yorumlanabilir. Cenaze evi, dedikodu ortamı değildir. Ölen kişiye ve yakınlarına saygı duyulması gerekir.
- Eğer ölen kişi hasta idiyse, yakınlarına, "Çok çekti, kurtuldu, artık daha iyi." gibi cümleler kurulmaz. Ölen kişi ağır bir hastalık geçiriyor olsa bile yine de onun ölümü ailesine ve sevenlerine derin bir acı verir. Bu cümleyi ölen kişinin yakını kuruyor olsa bile, dışarıdan birisinin kurmaması ve cümleyi tekrar etmemesi gerekir. Kimse sevdiği kişiyi kaybetmek istemez. Aileye saygılı bir şekilde baş sağlığı dilenir ve köşeye geçip sessizce oturulur.
- Cenaze yakınları, önemsiz şeylerle meşgul edilmez. Filan kişinin nerede kalacağı, filan kişinin acıkmış olması, filan kişinin ne dediği gibi durumlarla cenaze yakınları rahatsız edilmemelidir. Cenaze evindeyken aileye birinci dereceden yakın olan kişiler, gerekli ya da gereksiz birçok durumla ilgilenmeli ve cenaze sahiplerinin yükünü bir nebze de olsa almalıdır. Cenaze sahiplerinin acısına saygı duyulur ve kendi haline bırakılır.
- Cenaze evinde serbestçe, rahatça dolaşılmaz. Evin sahibinin izni olmadan hiçbir şeye dokunulmaz ya da nerede ne var diye karıştırılmaz. Bu kaba ve düşüncesiz bir davranıştır. Maalesef ki cenaze kalabalığı dağıldıktan sonra, cenaze sahipleri o dağınık evi toparlamak ve belki de kaybolan eşyalarını aramak zorunda kalabilir. İzin alınmadan odalara girilmemeli, hatta gerekirse odalar kilitlenmelidir.
- Cenazeye gelen kişilere göz dikip, uzun uzun bakılmaz. Böyle bir ortamda kim ne giymiş, kim kiminle gelmiş diye araştırılmaz. Kalabalık bir ortamda iken, insanların ne yaptığına, neye baktığına, ne giydiğine takılan insanlar olabilir. Bu davranış sağlıklı bir davranış olarak nitelendirilemez.
- Kur'an ya da dua okunurken, sessizce beklenir ve ölen kişinin ruhu için dua edilir, boş boş oturulmaz. Kur’an okunurken dahi konuşan insanlar olabilir. İnanca saygı duyulması önemlidir. Ayrıca ölen kişinin inancı ne ise, onu inancı doğrultusunda uğurlamak önemlidir.
- Bazı insanlar, cenaze evine gitmek istemeyebilir. Bu normal olabilir ancak yine de ‘ya filan kişi ölmüş, hiç gitmek istemiyorum ama gideyim’ düşüncesiyle bir cenaze evine gelinmez. Negatif düşüncelerle, yas ortamına girmek doğru bir davranış olarak kabul edilebilir mi?
- İnsanlar acı içindeyken, cenazede gülünmez, gevezelik edilmez ya da yüksek sesle konuşup kimse rahatsız edilmez. Bazen bu saydığımız davranışları yapan insanlara denk gelebilirsiniz. Sanki bir cenaze ortamında değil de, güne gelmiş gibi davranırlar. İnsanlar acılarını yaşarken, o ortamda gülmek ya da gevezelik yapmak, saygılı bir davranış olarak kabul edilemez.
- Ölen kişinin arkasından kötü laflar söylenmez. Ölen kişi kötü olsa bile bu yapılmaz. İnsan hayatı boyunca, ölene kadar her türlü şeyi yaşayabilir, bu kişinin kendisinden başka kimseyi ilgilendirmez. Ölen kişinin hayat mücadelesi bittiğine göre, artık arkasından konuşulması doğru değildir. Saygı duyulması gerekir.
- Cenaze evine giderken eli boş gidilmez. Şeker, çay, peçete, kolonya, bisküvi, meyve suyu, su gibi ihtiyaç olabilecek şeyler alınır. Aslında düşünceli bir insan iseniz, bunun gereklilik olduğunu bilmeden bile yapabilirsiniz. Cenaze evinde ihtiyaç olabilecek şeyleri almak ve cenaze evine öyle gitmek, düşünceli bir davranış olacaktır.
- Cenaze yakınları, büyük ihtimalle iştahsız ve üzüntü içinde olacaklardır. Yemek yapmak, bir şeyler yemek gibi durumlarla ilgilenmek istemeyebilir. Bu yüzden herkesin yiyebileceği doyurucu yemekler yaparak, cenaze evine götürülebilir.
- Çay ya da meyve suyu gibi ikramlardan sonra kirlenen bardaklar vb. temizce yıkanır ve yerine konur. Cenaze sahiplerinin daha sonra bu gibi durumlarla ilgilenmemesi için ortam temiz bırakılmalıdır.
- Cenaze sahiplerinin evindeki düzen bozulmaz, ev dağıtılmaz ve içeride, dışarı terliği ya da ayakkabı ile gezilmez. Özel odalara girilmez. Birçok insan merakına yenik düşerek, kalabalığın arasına karışıp özel odalara girebilir, etrafı inceleyebilir. Cenazeye gelen kişilerin çocukları etrafı dağıtabilir. Dikkat etmek önemlidir.
- Cenaze evine genellikle çocuklarla gidilmez, çünkü çocuklar çok ses yapabilir ve insanlar rahatsız olabilir. Ayrıca çocuklar yetişkinlerin arasında kaybolabilir ya da yaralanabilirler.
- Cenazeye süslenerek gidilmez. Sade bir kıyafetle gitmek doğru bir tercihtir. Kimi insanların aşırı bir şekilde makyaj yaparak geldiğini görebilirsiniz. Elbette ki bu bir tercih meselesidir ama yine de sade olmak önemlidir diye düşünüyoruz.
- Ölen kişinin yakınlarına, 'geçmiş olsun' denmez, 'başınız sağ olsun' denir.
- Ölen kişinin nasıl öldüğü, nasıl olduğu sorulmaz. Her gelen kişinin bu soruyu sorması, cenaze yakınlarına aynı acıyı tekrar tekrar yaşatmak anlamına gelir ki, bu da doğru değildir. Nasıl olduğunu bilen başka kişilere sorarak öğrenebilirsiniz. Cenaze sahiplerine aynı acıyı defalarca kez hatırlatmak üzücü olabilir.
- Cenaze ailesinin görmesi için getirildiğinde, ailesinden önce hatta ailesinden sonra bile cenazeye bakılmamalıdır. Cenaze yakınlarından başka kişilerin, cenazeyi görmek için ısrarcı olmaması daha doğru bir davranış olacaktır.
- Ölen kişiye ve yakınlarına saygı duyulmalı, rahatsız edilmemeli ve ihtiyaçları giderilmelidir.
Bir cenaze evinde yapılmaması gereken birçok durum sayabiliriz. İnsanların acısına saygı duymak, onlarla gönülden ilgilenmek çok önemlidir. Bu zor ve acı dolu günlerinde, onlara destek olmak ve yaşamlarına devam edebilmeleri için yardımcı olmak bir insanlık görevidir. Bu yazımızda cenaze evinde yapılan yanlış davranışlar nelerdir? Cenaze evinde ne yapılmaz? Cenaze evinde ne yapılmalı, nasıl davranılmalı? sorularını cevapladık. Düşünceli ve anlayışlı olmak, bütün mesele bu…