Kalp krizi (miyokard enfarktüs) Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, dünyadaki ölümlerin sebepleri arasında ilk sırada yer alıyor. Yine Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, dünyada her yıl yaklaşık 18 milyon kişi kalp ve kalbe bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Kalp krizi gerçeği, sık görülen kalp hastalıklarının başında geliyor. Bu içeriğimizde, kalp krizi neden ve nasıl olur? Kalp krizi belirtileri nelerdir? Kalp krizi nasıl tedavi edilir? bu konu üzerinde duruyor olacağız.
AYRICA: Dudaklarınız Böyle Görünüyorsa Kalbinizi Kontrol Ettirin!
Kalp krizi, ne yazık ki günümüzün engellenemeyen hastalıklarından birisi. Ani ve beklenmedik durumlara sebebiyet veren kalp krizi, maalesef ki yüksek oranda ölümle sonuçlanabiliyor.
Uzmanlar ailedeki kalp krizi öyküsünün de önemli ölçüde yaşanan krizlerde etkili olduğuna dikkat çekiyor. Peki, kalp krizi nasıl oluşur? Kalp krizi nedir? Kalp krizi belirtileri nelerdir? Nelere dikkat etmeliyiz?
AYRICA: Dolaşım Sistemi Nasıl Güçlenir?
İçindekiler
- Kalp Krizi Nedir ve Nasıl Oluşur?
- Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
- Kalp Krizi Nasıl Teşhis Edilir?
- Kalp Krizi Nasıl Tedavi Edilir?
- Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar Nelerdir? Kimler Risk Altında?
- Kalp Krizinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
- Kalp Krizi Geçirdikten Sonra Neye Dikkat Etmeli?
- Kalp Krizi Durumunda Ne Yapmalı?
AYRICA: Kalsiyum Eksikliği Nedir? Belirtileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Kalsiyum Var?
Kalp Krizi Nedir ve Nasıl Oluşur?
Kalp krizi, kalbin oksijen ve besin dengesini sağlamakla görevli damarlarda tıkanıklık yaşanması sonucunda oluşur. Kalp, besin ve oksijen ihtiyacını kendi içindeki boşluklardaki kandan değil, kalbin üzerindeki özel damarlardan karşılar.
AYRICA: Diş Ağrısı Evde Nasıl Geçer? Diş Ağrısına Ne İyi Gelir? Acil Etkili Yöntemler!
Zamanla bu damar duvarlarında, yağ birikmesiyle sert plaklar gelişir ve damarda daralma meydana gelir. Bu sert plaklar, damarlar üzerinde çatlaklar oluşturur ve vücudun savunma mekanizması bu çatlakları bir yara olarak algılayarak, akabinde çatlak ağızlarında pıhtı oluşturarak kan akışını sekteye uğratırlar.
AYRICA: Sarılmanın Vücuda Faydası Nelerdir? (17 İnanılmaz Etki)
Kalbin damarlarına giden kan akışı kesildiğinde kalp krizi gelişir ve eğer erken müdahale edilmez ise kan akışının sağlanmadığı damarın bulunduğu yerde, kalp dokusu kalıcı olarak hasara uğrar.
AYRICA: Derin Uykunun Önemi ve Sağlığa Faydaları
Kalp krizi ani ve beklenmedik olarak gerçekleştiği gibi bazı kalp krizleri öncesinde belirtiler verir. Belirtileri takip etmek ve görmezden gelmemek gerekir. Genel olarak kalp krizi belirtileri nelerdir? dilerseniz anlatmaya devam edelim.
AYRICA: Uyku Kalitesini Artırmanın Yolları (9 Önemli İpucu)
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
Kalp krizi, kalbin damarlarına giden kan akışı kesildiğinde gerçekleşen ani bir hastalıktır ancak bazen bu kan akışı kesilmese bile azalabilir ve bu da uzun süren bazı rahatsız edici belirtilere neden olabilmektedir.
AYRICA: Göz Sağlığını Korumak için 5 Faydalı Tavsiye
Kalbin içerisindeki damarlarda plaklar ve yağ birikimleri damarı daralttıkça o damardaki kan akışı daha yavaş ve daha az olur. Bu durum da kişinin daha çok yorulmasına, rahat nefes alamamasına ve beraberinde birçok sağlık probleminin görülmesine neden olur.
AYRICA: Glokom (Göz Tansiyonu) Nedir? Nasıl Oluşur? Nasıl Tedavi Edilir?
Bazı kalp krizleri en az bir ay önceden belirtiler vermeye başlayabilir. Bazıları ise ani ve beklenmedik olarak gelişebilir. Kadın ve erkeklerde kalp krizi belirtilerinin benzer oranlarda olduğu görülür ancak kadınlarda kusma, karın ağrısı vb. daha sıklıkla seyreder. Peki, genel olarak kalp krizi belirtileri nelerdir?
AYRICA: Göz Arpacığı Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer? Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Nefes Darlığı
Nefes darlığı, nefes alamama, bunalma ve derin nefes alma ihtiyacı kalp krizinin en önemli belirtilerinden birisi olarak karşımıza çıkar.
AYRICA: Soğuk Havanın Vücuda Etkileri Nelerdir?
Kalbin damarlarındaki kan akışında bozukluk meydana geldiğinde nefes almak güçleşir, nefes alma ihtiyacı hissedildiğinde kalpte hissedilen baskı ve batma hissi artar.
AYRICA: Grip (İnfluenza) Nedir? Grip Nasıl Geçer? Gribe Ne İyi Gelir?
Göğüste Ağrı, Batma Hissi ve Baskı
Kalp krizi geçiren kişilerde genel olarak görülen belirtilerden birisi de vücudun göğüs bölgesinde yaşanan ağrılı batma hissi, rahatsızlık ve baskıdır. Kişiler özellikle göğüslerinin sol kısımlarına bastırarak hissettikleri ağrıyı hafifletmeye çalışır.
AYRICA: Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir? Soğuk Algınlığı Nasıl Önlenir?
Bu ağrılar birkaç dakika sürer sonra tekrar başlayabilir ya da aradan belirli bir zaman geçtikten sonra yeniden ağrı olabilir. Bazen bu ağrı günler sürebilir. Sıklıkla bu tür bir ağrıdan şikâyet ediliyor ise acil olarak doktora gitmek gerekir. Önemsiz olarak değerlendirilmemelidir.
AYRICA: AFT Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer?
Çene, Omuz, Kol Ağrısı
Kalp krizi belirtilerine bakıldığında, göğüste hissedilen baskının vücudunun bazı bölgelerine de yansıdığı görülür. Özellikle sol kolda uyuşma, ağrı, karıncalanma sıklıkla hissedilir.
AYRICA: Su İçmeyi Nasıl Alışkanlık Haline Getirebilirim? Etkili Yöntemler!
Bununla beraber omuzlarda ve çenede ağrı, kitlenme de görülebilir. Bu belirtiler herkeste aynı olmayabilir.
Halsizlik
Kalp krizi ile birlikte tansiyonda yükselme veya düşme görülebilir. Bununla beraber kalp krizi vücutta halsizliğe neden olabilmektedir. Eğer kronik bir halsizlik durumu mevcut ise doktora gidilmeli ve sebebi araştırılmalıdır.
AYRICA: Neden Kilo Veremiyorum? Kilo Vermeyi Zorlaştıran 5 Sebep
Çarpıntı
Kalp krizinin önemli belirtileri arasında çarpıntı da yer almaktadır. Göğüste, boyun ve bileklerde nabız atışının çok yüksek olduğunu, çarpıntı hissettiğini dile getiren kişiler kalp krizi geçiriyor olabilir. Çarpıntı ile birlikte yüksek oranda stres, kaygı durumları da görülebilmektedir.
AYRICA: Demir Eksikliği Nedir? Belirtileri Nelerdir? Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?
Düzensiz ve Hızlı Kalp Atışları
Düzensiz ve hızlı kalp atışı, kalbin yeterince oksijen alamaması, kalbin yeterince beslenememesi gibi durumlarda görülebilmektedir. Bu durumda kalp bir şeylerin yanlış olduğunu fark edecek ve daha çok efor sarf etmek için harekete geçecektir.
AYRICA: Çinko Eksikliği Nedir? Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Tansiyon yükselmesi de bu noktada gerçekleşir. Çarpıntı, halsizlik gibi durumlarla birlikte hızlı ve düzensiz kalp atışları mevcut ise acilen doktora gitmek gerekir.
AYRICA: Çinko Alımının Faydaları ve Fazla Çinko Alımının Zararları (Yan Etkileri)
Karın Ağrısı, Mide Ağrısı
Kalp krizi geçiren kişi, midesinin ya da karnının ağrıdığından şikâyet edebilir. Kalp krizi belirtileri arasında karın bölgesinde hissedilen ağrı da vardır.
Özellikle mide ağrısı yaşadığını düşünerek hastaneye giden kişilerde kalp krizi vakasına da rastlanabilmektedir. Karın ve göğsün alt bölgesindeki ağrı genel olarak kadınlarda daha çok görülmektedir.
- Kalp krizi sırasında tansiyon dengesizliği, yüksek ve düşük tansiyon vb.
- Terleme (özellikle soğuk terleme), bulantı, kusma vb.
- Sersemlik, baş dönmesi, gözlerin kararması vb.
- Kol ve bacaklarda karıncalanma, uyuşma vb.
- Sindirim problemleri, omuz ve bel ağrıları vb.
- Baygınlık, bilinç kaybı vb.
- Aralıklarla göğüste hissedilen baskı, nefes almada güçlük vb. gibi durumlar kalp krizi belirtilerinin genel bulguları arasında yer almaktadır.
Kalp Krizi Nasıl Teşhis Edilir?
Yukarıda saydığımız belirtiler ışığında, hastanın kalp krizi geçirip geçirmediği tecrübeli hekimler tarafından kolaylıkla saptanabilmektedir. Kişi hastaneye ulaştırıldığında belirli testler aracılığı ile kalp krizi teşhisi konulabilmektedir.
Elektrokardiyogram (EKG)
Elektrokardiyogram kısaca EKG olarak adlandırılan yöntemle, hastanın göğsüne bağlanan elektrotlar ile kalbin her kasılmasıyla beraber ritim, elektriksel hareketlerinin grafiksel olarak EKG cihazına yansıması ve elde edilen sonuçların hekimler tarafından yorumlanması işlemidir. Ancak EKG her zaman net sonuçlar vermeyebilir.
Kan Testleri
Kan testleri kalp krizi ile ilgili somut bilgiler veren bir yöntemdir. Kan testlerinde özellikle Troponin değerine bakılır.
Troponin, aktin ve miyazin proteinlerini uyararak kalbin kasılmasını sağlayan bir yapıdır ve bu yapı kalbin kas hücrelerinde bulunur, kanda görülmez. Ancak kalp krizi geçirdikten sonra, kalbin hasarlı dokusundan kana karışan troponin, kaçak hücre görevi görür ve bu da hekimler için hastanın kalp krizi geçirdiğine dair aradığı net bulgudur.
Troponin, kalp krizi sonrasında saat ilerledikçe kandaki seviyesini artıracaktır, bu da acilen müdahale edilmesi gerektiği anlamına gelir. Troponin seviyesini kontrol edebilmek için aralıklarla kan testi yapılması gerekebilir. Artış gözlemlendiği durumda, doktorlar müdahale edecektir.
Koroner Anjiyografi (Kalp Kateterizasyonu)
Koroner anjiyografi, troponin değerlerinin artışı gözlemlendiğinde ve ciddi kalp krizi tehlikelerinde doktorların, damar hasarının boyutunu ve tıkanıklık durumunu görmek, tedavi edebilmek için kasıktan ya da hastanın durumuna göre bilekten ya da koltuk altından damara girmesi anlamına gelir.
Kalp Krizi Nasıl Tedavi Edilir?
Kalp krizi şüphesiyle hastaneye, acile gelen her kimseye, kan sulandırıcı ilaçlar verilerek kan akış hızının artırılması ve pıhtı oluşumunun önüne geçilmesi sağlanır.
Akabinde ise hasta kardiyoloji doktoruna yönlendirilir. Hasta mutlaka kardiyoloji doktoru kontrolünde takip edilmelidir. Teşhis için yöntemler uygulandıktan sonra, doktor gerekli görürse anjiyo yaparak damarların ve oluşan hasarın durumunu kontrol edebilir.
Tedavide ne kadar erken müdahale edilirse, kalp kasındaki hasar o kadar az olur. Hastanın kalp krizi durumuna göre ilaçla, anjiyografi ile ya da cerrahi müdahale ile kalp krizi tedavi edilebilir. Peki, kalp krizi oluşan hasarlı damarda nasıl bir tedavi uygulanır?
Balon Anjiyoplasti
Balon anjiyoplasti, tıkalı damarın açılmasını sağlayan bir yöntemdir. Anjiyografi ünitesinde, hastanın kolu ya da bacağındaki damardan, ucunda ince bir balon tüp bulunan plastik çubukla girilir.
Damar içerisinde ilerleyerek plak birikimi olan tıkalı damara gelindiğinde, tüp bir balon gibi şişirilerek etrafındaki plak birikimini eritir. Bu işlem ile tıkanıklığın giderilmesi sağlanmaktadır.
Stent
Stent, balon anjiyoplasti ile uygulanan bir yöntemdir. Damardan girilen balon tüpünün etrafında, damar içerisine tutturulacak olan stent bulunur. Tıkalı kısma gelindiğinde balonun şişirilmesiyle birlikte ağ benzeri stentler damarın içerisine yerleştirilmektedir.
Bu yöntemle, aynı bölgede damar tıkanıklığının yaşanmaması sağlanır. Düzenli aralıklarla stentin durumu kontrol edilmelidir.
Koroner Bypass Ameliyatı
Koroner bypass ameliyatı, kalbin damarının tıkanması ya da daralması sonucunda kalıcı hasar oluşmuş ise, vücudun başka bir bölümünden damarın alıp köprüleme yöntemi ile kalbi besleyen koroner artere dikilmesi işlemidir.
Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar Nelerdir? Kimler Risk Altında?
Kalp krizi, aile öyküsünde kalp krizinin bulunması dışında, bazı faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Kalp krizi, yıllar içerisinde damar içinde kolesterol ve yağın birikip sert plaklar oluşturması ile gerçekleşmektedir. Kalp krizini tetikleyen durumlara aşağıdaki faktörler örnek olarak verilebilir.
- Sigara kullanımı
- Yüksek kolesterol ve trigliserit artışı
- Hipertansiyon
- Şeker (diyabet)
- Stres
- Obezite
- Sağlıksız beslenme
- Hareketsiz yaşam
AYRICA: Sigaranın Zararları Nelerdir? Sigarayı Bıraktığında Ne Olur?
Yukarıda saydığımız risk faktörlerini taşıyan kişilerin kalp krizine yakalanma riski daha yüksektir. Kadınlarda 55, erkeklerde ise genellikle 45 yaş üzerindeki bireylerin kalp krizi geçirme riskinin daha yüksek olduğu görülür.
Kalp Krizinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Kalp, dakikada yaklaşık 6 litre kanı vücuda pompalayarak bütün vücudun oksijenle beslenmesini sağlar. Bu mükemmel işleyişle beraber vücutta kusursuz bir döngü yer değiştirir.
Hal böyle iken kalp sağlığını korumak önem arz eder. Sağlıklı bir kalp için neler yapılabilir? bu konu ile ilgili daha önce yazmış olduğumuz yazımızı okuyabilirsiniz.
AYRICA: Kalbi Nasıl Koruruz? Sağlıklı Bir Kalp için Yapılması Gerekenler
Kalp Krizi Geçirdikten Sonra Neye Dikkat Etmeli?
Kalp krizi hayati derecede önemli ve dikkate alınması gereken bir durum. Kalp krizi sonrasında ömür boyu, kalp krizinin yeniden tekrarlamaması adına damarı koruyan ilaçların kullanılması gerekir.
Kalp krizinin tekrarlamaması ve damar tahribatının oluşmaması için dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır.
AYRICA: Egzersiz Neden Önemlidir? Haftada Ne Kadar Egzersiz Yapılmalı?
- Öncelikle sigara kullanımını bırakmak gerekir.
- Sağlıklı bir yaşam için kalbi koruyan gıdaların tüketilmesi, kolesterolü yükseltecek yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
- Hareketsiz bir yaşama son vererek, günde en az yarım saat boyunca yürüyüş yapılmalıdır.
- Tansiyon hastası iseniz, sıcak ve soğuk havalarda fazla durulmamalıdır.
- İdeal kiloyu koruyarak, şeker, tansiyon vb. hastalıkların önüne geçilmelidir.
- Ve özellikle kontroller ihmal edilmemelidir.
AYRICA: Koşmanın Fiziksel ve Zihinsel Faydaları Nelerdir?
Kalp Krizi Durumunda Ne Yapmalı?
Kalp krizi anlık olarak gelişebildiği gibi dakikalar boyunca da sürebilir. Eğer kişi yalnızca kalp krizi geçirdiğinden şüpheleniyor ise, hemen en yakın kişiyi ya da acil yardım servisini aradıktan sonra kapıları ve camları açık bırakarak oturmalıdır. Dilaltı ilacı ile birlikte var ise kan sulandırıcı aspirin içilmelidir. Göğsü ya da boğazı sıkan kıyafetler çıkarılmalıdır.
Kalbe daha kolay kan akışı sağlanabilmesi için ayakları hafifçe yukarıya dayayarak uzanmak faydalı olabilir. Kalp krizi şiddetli olmasa da, rahatsızlık verdiği dakikalarda hiçbir şey yememeye ve içmemeye dikkat etmek gerekir. Geçen her dakika kalp dokusunda hasar meydana getirmektedir. Bu nedenle çok geç olmadan kalp krizi geçiren kişi acil olarak hastaneye götürülmelidir.
Bu içeriğimizde, kalp krizi belirtileri nelerdir? Kalp krizi neden ve nasıl olur? Nasıl tedavi edilir? bu konularla ilgili bilgileri sizlere aktardık. Ancak en doğru bilginin doktorunuz tarafından verilebileceğini hatırlatmak istiyoruz. Kalbinizi koruyun. Sağlıklı günler diliyoruz.