Uyku apnesi, adını son zamanlarda sıkça duyduğumuz, uyku sırasında solunum durması olarak adlandırabileceğimiz bir uyku problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Uykuya dalmadan horlamaya başlıyorsanız, uyku sırasında nefes alamadığınızdan şikâyet ediyorsanız uyku apnesi olabilirsiniz. Bu içeriğimizde, uyku apnesi nedir? Uyku apnesi belirtileri nelerdir? Uyku apnesi nasıl tedavi edilir? sizlerle paylaşıyor olacağız.
AYRICA: Derin Uykunun Önemi ve Sağlığa Faydaları
İçindekiler
AYRICA: Uyku Kalitesini Artırmanın Yolları (9 Önemli İpucu)
Uyku Apnesi Nedir?
Uyku apnesi, uyku esnasında solunum durmasına bağlı olarak gelişen ataklarla karakterize edilebilir. Uykuya dalar dalmaz, solunum yollarındaki tıkanmalar ya da daralmaların yarattığı solunum azlığına bağlı olarak uykudan aniden uyanma, irkilerek uyanma vb. gibi durumlara neden olan uyku apnesi, eğer tedavi edilemez ise kalp krizi, inme gibi hastalıkların oluşma riskini artırabilir.
AYRICA: Panik Atak Neden Olur? Panik Atak Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Var mı?
Uyku apnesinden bahsedilebilmesi için sık ve tekrarlayan solunum durmalarının mevcut olması gerekir. Bu solunum durmaları 10 saniye kadar sürüyor ise, yüksek sesle horlama, nefes alamama nedeniyle rahat bir uyku alamama gibi durumlar var ise uyku apnesinin varlığından söz edilebilir.
AYRICA: Öksürük Neden Olur? Öksürüğe Ne İyi Gelir? Öksürüğü Anında Kesen Yöntemler
Uyku Apnesi Türleri Nelerdir?
Uyku apnesi; Obstrüktif (Tıkayıcı), Santral (Merkezi) ve Mikst (Karma) olmak üzere üç ayrı apne türü olarak değerlendirilir.
AYRICA: Çay Sindirime Yardımcı Olur mu? Sindirimi Kolaylaştırır mı?
Obstrüktif (Tıkayıcı) Uyku Apnesi
Uyku apnesi türleri arasında en sık görülen apne tipidir. Solunum yollarındaki tıkayıcı etkenler nedeniyle uyku halindeyken nefes alamama ya da yeteri kadar nefes alamama, uyuyamama gibi belirtilerle kendisini gösterir.
AYRICA: Diş Ağrısı Evde Nasıl Geçer? Diş Ağrısına Ne İyi Gelir? Acil Etkili Yöntemler!
Tıkayıcı uyku apnesinde, kişinin uyku kalitesinde günlük yaşamı olumsuz etkileyecek belirginlikte bir azalma görülür. Üst solunum yollarındaki havada tıkanma veya daralma yaşanması, solunum yollarındaki hava akımının kesilmesine neden olur ve bu durum uyku bozukluğunun gelişmesini sağlar.
AYRICA: Sigaranın Zararları Nelerdir? Sigarayı Bıraktığında Ne Olur?
Santral (Merkezi) Uyku Apnesi
Santral yani merkezi uyku apnesi türünde, beynin solunumu kontrol eden kaslara sinyal gönderememesi, kasların yavaş çalışması sebebiyle gelişen ani solunum kesintisi atakları görülür.
AYRICA: Dudaklarınız Böyle Görünüyorsa Kalbinizi Kontrol Ettirin!
Santral uyku apnesi tipi, obstrüktif uyku apnesi tipiyle benzer belirtiler gösterir ancak obstrüktif uyku apnesinden farklı olarak santral uyku apnesinde solunum işlevi az da olsa sürdürülemez, bu nedenle gelişen ani hava kesiminde vücudun oksijen dengesinde düzensizlik görülür. Beyin kaynaklı solunum durması, santral uyku apnesi olarak adlandırılır.
AYRICA: Kalbi Nasıl Koruruz? Sağlıklı Bir Kalp için Yapılması Gerekenler
Mikst (Karma) Uyku Apnesi
Karma yani mikst uyku apnesi, adından da anlaşılacağı üzere obstrüktif ve santral uyku apnesinin aynı anda görüldüğü uyku apnesi tipidir.
AYRICA: Sarılmanın Vücuda Faydası Nelerdir? (17 İnanılmaz Etki)
Uyku Apnesi Neden Olur? Nedenleri Nelerdir?
Uyku apnesinin nedenlerine bakıldığında, bu hastalığın genellikle belirgin bazı rahatsızlığa sahip kişilerde yaşandığı görülür ancak elbette kesin bir neden söyleyebilmek de mümkün değildir.
AYRICA: Göz Sağlığını Korumak için 5 Faydalı Tavsiye
Uyku apnesi, uyku apnesi tiplerine bağlı olarak kişilerde görülen, uyku sırasında solunum sıkıntısının yaşanması, nefes alamama, rahat uykuya dalamama gibi durumlara neden olmaktadır.
AYRICA: Glokom (Göz Tansiyonu) Nedir? Nasıl Oluşur? Nasıl Tedavi Edilir?
Uyku apnesinin neden olduğu tam olarak bilinemese de aşağıda sayacağımız nedenlerin uyku apnesinin görülme sıklığını artırdığı söylenebilir.
- Üst solunum yoluna bağlı gelişen rahatsızlıklar,
- Geniz etinin büyümesi
- Ağız ve çene yapısında bozukluklar
- Obezite
- İlaç kullanımı
- Stres
- Madde bağımlılığı
- Akciğer kaynaklı solunum sıkıntısının yaşanması vb.
- Uyku bozukluğuna sebep olan diğer faktörler vb.
AYRICA: Göz Arpacığı Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer? Doğal Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Uyku Apnesi Belirtileri Nelerdir?
Uyku apnesinin en önemli belirtisi, uyku sırasındayken solunum sıkıntısının yaşanmasıdır. Rahat nefes alamama, uyurken solunumun durmasına bağlı olarak aniden irkilerek uyanma gibi belirtiler uyku apnesinin işareti olarak karşımıza çıkar. Uyku apnesinin belirtileri nelerdir? sorusuna şu nedenleri sayabiliriz;
AYRICA: Soğuk Havanın Vücuda Etkileri Nelerdir?
- Kanda düşük oksijen ve yüksek karbondioksit seviyesinin görülmesi
- Aniden irkilerek uyanma (santral uyku apnesinde daha sık görülür)
- Uykusuzluk, uyku kalitesinin azalması
- Uykusuzluğa bağlı gelişen sinirlilik hali
- Konsantrasyon eksikliği, odaklanmada güçlük
- Sabah uyanıldığında ağızda hissedilen kuruluk ve kötü koku
- Kalp ritim bozukluğu, kalp ritim yüksekliği
- Yüksek sesle ya da hırıltılı horlama
- Başka kişilerin fark ettiği uyku sırasında titreme ve sonrasında uykuya devam etme
- Boğaz ağrısı, boğaz kuruluğu
- Sık sık idrara kalkma
- Mide reflü sorunları
- Uyku alamama, yeteri kadar uyuyamama hissiyle birlikte gelen halsizlik, yorgunluk
- Gün içinde performans düşüklüğü yaşanması vb.
- Baş ağrısı
- Depresif ruh hali
- Anksiyete (uykuda ölüm korkusu)
AYRICA: Grip (İnfluenza) Nedir? Grip Nasıl Geçer? Gribe Ne İyi Gelir?
Uyku Apnesi Nasıl Tedavi Edilir?
Uyku apnesinin tedavisi elbette mümkündür ancak öncelikli olarak uyku apnesine neden olan durumların saptanması gerekir. Uyku apnesinin giderilmesi için ilk olarak yaşam tarzında bazı değişikliklerin yapılması önemlidir.
AYRICA: AFT Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer?
Sigaranın ve alkolün bırakılması, uyurken yan pozisyonda yatılması, uyumadan en az 5 saat önce bir şey yenmemesi yaşam kalitesini artıracaktır. Obeziteye bağlı olarak gelişen uyku apnesi problemi, kilo verimi, dengeli beslenme ve düzenli spor yapma ile tedavi edilebilir. Bademcik, boğaz yapısı, geniz eti gibi problemler nedeniyle gelişen uyku apnesi problemleri yine bu doğrultuda cerrahi müdahalelerle halledilebilmektedir.
AYRICA: Kabızlığa Ne İyi Gelir? Kabızlık Sorunu için 6 Önemli Tavsiye
Ancak solunum sıkıntısına bağlı olarak, üst solunum yollarında havanın tıkanması ya da daralması sonucunda hava akımının kesilmesiyle gelişen uyku apnesi, özel CPAP (Pozitif hava basıncı) isimli cihazla tedavi edilebilmektedir.
Halk arasında uyku apnesi cihazı olarak da bilinen CPAP aslında bir hava verme mekanizmasıdır. Kişinin uykuda iken, başucuna konulan CPAP cihazına ait olan maskeyi takması gerekir. Bu maske ile birlikte, doktorun belirlediği basınçlı bir hava burun yoluyla hastaya aktarılır. Ayarlanabilen basınçlı hava sayesinde hasta gece boyu solunum sıkıntısı yaşamaz ve daha kaliteli bir uyku almış olur.
Gece uyurken cihaz maskesini takmak, çoğu zaman hastalarda ön yargıya neden olabilmektedir ancak tedaviden sonra alınan ilk kaliteli uyku bu ön yargıların yıkılmasını sağlayacaktır. Uyku apnesi cihazını kullanmaya başladıktan hemen ertesi gün, etkileri görülmeye başlanır. Gece sık idrara çıkma azalır, daha kaliteli bir uyku nedeniyle sinirlilik hali, dikkat bozukluğu gibi durumlar yaşanmaz.
Horlamalar kesilir, uykuda aniden uyanma gibi durumlar ortadan kalkar. Hastaya verilen basıncın ayarlanabilmesi için doktor gerekli gördüğü takdirde bir gece basınç ayarlaması yapmak için yatış isteyebilir. Uygun hava basınçlı tedaviden sonra hastalarda yüksek oranlarda uyku apnesinin tedavi edildiği gözlemlenmiştir. Tedavi ile birlikte özellikle nefes durmasına bağlı olarak, inme ve kalp krizi vb. hastalıkların gelişme riski ortadan kalkmış olur.
Bu içeriğimizde, uykusuzluk problemlerinin en başında gelen uyku apnesi nedir? Nasıl tedavi edilir? Belirtileri nelerdir? sizlere aktarmaya çalıştık. Uyku problemleri yaşadığınızı, özellikle uyurken nefes almakta zorlandığınızı hissediyor iseniz, mutlaka doktora görünmenizi tavsiye ederiz. Uyurken nefes alamama, solunumun kısa süreliğine de olsa durması gibi problemler başta kalp krizi gibi çok ciddi hastalıklara yol açabilir, uyarımızı yapalım.