Doğum, mucizevi bir olgu olsa da, anne adayları doğum esnasında yaşayacakları sancıdan dolayı gergin veya endişeli hissedebilmektedir. Hal böyle olunca ağrısız doğum nasıl olur? Sancı olmadan doğum olur mu? gibi sorulara yanıt arayan hamile kadınlar, bu süreçte prenses doğum olarak da bilinen, epidural doğum kavramına denk gelebilir. Bu içeriğimizde biz de sizlerle, epidural (prenses) doğum nedir? Epidural doğum nasıl yapılır? Epidural doğum avantajları ve dezavantajları nelerdir? gibi birçok soruya yanıt arıyor olacağız.
Hamilelik, heyecan verici bir gelişme olsa da, 42 haftalık bu sürecin sonunda gerçekleşecek olan doğum, her anne için stres yaratır.
Bu durumda anne adayları, ağrısız bir doğum nasıl olur? Epidural doğum nedir? Epidural doğum ağrısız mı? bu konuda araştırmalar yapmaktadır.
AYRICA: Sezaryen Doğum Nedir? Nasıl Yapılır? Sezaryen Doğum Hangi Durumlarda Tercih Edilir?
Ağrısız doğum avantajı sunan epidural doğum yöntemiyle ilgili merak edilen her detayı, bu içeriğimizde paylaşıyor olacağız. Peki, epidural doğum nedir?
AYRICA: Suda Doğum Nedir? Suda Doğum Nasıl Yapılır? Güvenli mi? Avantajları Neler?
İçindekiler
- Epidural Doğum - Prenses Doğum Nedir?
- Epidural Doğum - Prenses Doğum Nasıl Yapılır?
- Epidural Kateter Nasıl Takılır?
- Epidural Doğum Yönteminin Avantajları Nelerdir?
- Epidural Doğum Yönteminin Dezavantajları Nelerdir?
- Epidural Yöntem Kimlere Uygulanamaz?
- Epidural Normal Doğumla Epidural Sezaryen Doğumun Farkı Nedir?
AYRICA: Doğumdan Sonra Gaz Kaçırma Neden Olur? Nasıl Önlenir?
Epidural Doğum - Prenses Doğum Nedir?
Epidural doğum, ağrısız ve güvenli olması nedeniyle, anne adayları tarafından tercih edilen bir doğum yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Halk arasında, “prenses doğum” olarak da bilinen epidural doğum, doğum anında sancı yaşamak istemeyen annelerin tercih ettiği bir doğum yöntemidir. Epidural doğumla normal doğum yapılabilmektedir.
AYRICA: Doğum Sonrası Depresyon Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?
Epidural doğumda; belden özel bir iğne ile girilerek, omuriliğe bir kateter takılır. Omuriliğe sabitlenen kateterin içerisinden iğne ile, omurilik içerisine anastezik solüsyon verilir. Böylece, anne adayının belden aşağısı uyuşturulmuş olur ve doğuma başlanır.
AYRICA: Doğum Sonrası Meme Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Modern doğum yöntemlerinden olan epidural doğum yöntemiyle, anne adayı sancı vb. hissetmez. Normal doğum, epidural doğum yöntemi tercih edilerek gerçekleştirilir, böylelikle anne adayı, sezaryen doğumu tercih etmek durumunda kalmaz ve sancı vb. hissetmez.
Epidural Doğum - Prenses Doğum Nasıl Yapılır?
Epidural doğum, hem vajinal hem de sezaryen doğum yönteminde kullanılabilen bir doğum yöntemidir. Aslında bir yöntemden çok, anestezik uygulamadır diyebiliriz.
AYRICA: Doğum Çantasında Neler Olmalı? Doğum Çantası Nasıl Hazırlanır?
Sezaryen doğum ile normal doğum arasındaki tek fark, sezaryen doğumda ameliyat ağrısının da hissedilmemesi için, anneye daha fazla epidural anestezi verilir. Verilen ilacın dozu, sezaryen doğumda daha fazladır.
Epidural yani prenses doğum; normal doğumla birlikte tercih edildiyse, öncelikle anne adayının rahim ağzının belirli bir açıklığa gelmesi, rahim ağzının 3-7 cm kadar açılması gerekir ve düzenli rahim kasılmalarının olması da önem arz etmektedir.
Epidural yöntemin uygulanma anı oldukça önemlidir. Rahim ağzının açılması, doğum ağrılarının oturması ve düzenli olarak kasılmaların devam etmesi durumunda, doktor epidural anestezi uygulayarak doğumun kalan evresindeki sancıların hissedilmemesini sağlar.
Daha öncesinde epidural anestezi uygulanır ise, ilaç kasılmaları etkileyip, doğumu geciktirebilir. Geç kalındığında ise, anne daha çok ağrı çekmiş olur ve sancılar daha sık geleceği için, epirudal yöntemi uygulamak zorlaşabilir.
Epidural yöntemle doğum ağrısı nasıl engellenir? Vücutta yaygın olarak bulunan ağrı reseptörleri (ağrı algılayıcıları) ağrı uyarılarını sinirler aracılığıyla, kafa tabanından başlayarak kuyruk sokumuna kadar devam eden omuriliğe iletir.
Bu uyaranlar, omurilik boyunca taşınarak, daha yukarıya, beynin ağrı merkezine iletilir ve ağrı hissi ortaya çıkar. Epidural bölgeye uygulanan ağrı kesici ilaçlar, bu ağrı iletimini durdurarak, beyine ağrı sinyalinin gitmesini engeller ve böylelikle ağrı hissedilmez.
Epiduralın uygulanacağı alan; omuriliğin çevresini saran zar yapısının üzerindeki boşluktur. Bu boşluğun içinde yağ dokusu ve kan damarları bulunur.
Vertebra, yani omurilik yapısını koruyan kemik yapılarının üzerinde spinöz adı verilen çıkıntılar bulunur. Bu çıkıntılar, omur bölgesine dokunulduğunda kolaylıkla hissedilebilir.
Epidural alana ulaşmak için, spinözler arasından girip, kateter takılır, gerekirse bu kateter sabitlenir; epidural alana anestezik solüsyon enjekte edilerek, omurilik düzeyindeki ağrının kesilmesi sağlanır. Bu aşamadan sonra doğum gerçekleştirilir ve anne hiçbir ağrı hissetmez.
Epidural Kateter Nasıl Takılır?
Epidural kateterin doğru ve sorunsuz bir şekilde yerleştirilmesi önemlidir. Anne adayı, skopi masasına yan bir şekilde yatırılır veya oturur pozisyonda bekletilir.
Skopi’yi, X ışınları kullanarak görüntüleme sağlayan bir cihaz olarak açıklamak mümkündür. Annenin bel veya sırt bölgesinde, giriş yapılacak kısım belirlenir.
Öncelikle, giriş yapılacak olan bölge steril bir şekilde temizlenir. Akabinde cilt ve cilt altı dokuları ince iğnelerle uyuşturulur, böylelikle epidural işlem başladığında anne adayı rahatsız olmaz ve ağrı hissetmez. Girişin yapılacağı yer, yani iki spinöz çıkıntısının arası belirlenir ve bu alandan iğne ile girilir.
Tekniğe uygun olarak giriş başarılı olduğunda, skopi yardımı ile omurilik üzerindeki uygun alan görüntülenir. İğnenin ucundaki kateter, bu alana yerleştirilir ve sabitlenir. İğne çıkarılır ve kateterin içinden, anestezik solüsyon gönderilir.
Kateterin, sabit bir şekilde bırakılmasının sebebi, doğum anında daha fazla anesteziye ihtiyaç duyulabilmesidir. İlacın etkisi geçtiğinde, kateter içerisinden tekrar ilaç verilebilir.
Uygulamadan sonra yaklaşık 20 dakika içerisinde, annenin bel bölgesinden aşağısındaki hisler, ağrılar tamamen kaybolur. Doğum anında annenin bilinci açık kalır ve doğum sürecine, doktorun talimatları ile katkıda bulunmaya devam eder.
Anne adayı, kasılmaları hissedemeyeceği için, sağlık personelleri, anneyi NST cihazına bağlayarak gelen kasılmaları takip eder ve ıkınma anını anneye söyler. Bütün süreç başarılı bir şekilde ilerler ise, ağrısız normal doğum gerçekleşmiş olur.
Epidural Doğum Yönteminin Avantajları Nelerdir?
Epidural doğum yöntemi ile gerçekleştirilen normal doğumlarda, doğum başarı oranı oldukça yüksektir ve hem normal hem de ağrısız bir doğum yöntemi olduğundan epidural yöntem, anne adaylarının güvenle tercih ettiği bir doğum uygulaması olarak karşımıza çıkar.
Epidural doğum yapan anneler, hem normal doğumun hazzını yaşayabildikleri hem de bu doğum sürecini ağrısız bir şekilde atlatabildikleri için, epidural doğumu tavsiye etmektedir. Peki, epidural doğumun avantajları nelerdir?
- Epidural anestezi, sezaryen doğumda da tercih edilen bir yöntemdir, böylelikle normal doğumda da tercih edildiğinde, herhangi bir problem oluşması durumunda, kolaylıkla sezaryen doğuma geçilebilir.
- Anneye fazla miktarda anestezi verilmediği için, anne de, bebek de bu durumdan olumsuz etkilenmez.
- Epidural doğum; doğum sancıları korkusuyla sezaryen doğumu tercih etmek isteyen annelerin, daha güvenli ve daha kolay bir doğum yöntemi olarak yeniden değerlendirdiği bir durumdur.
- Anne adayı, epidural doğum yöntemi sayesinde, doğum anında tüm süreci aktif olarak takip edebilir.
- Doğum anında ağrı vb. hissedilmeyeceği için, anne adayı daha pozitif hisseder ve stres faktörü azalır.
- Normal doğum, annenin bebeğiyle kısa sürede temasa geçmesini sağlamaktadır. Ağrı vb. hissetmediği için anne, daha rahat bir şekilde bebeğiyle ilgilenebilir.
- Vajinada herhangi bir yırtık vb. oluştu ise, onarılırken anne adayı bunu hissetmez.
- Doğum anının daha konforlu bir şekilde geçmesini sağlar.
- Epidural anestezinin en önemli avantajı, doğum anının ağrısız geçmesini sağlamasıdır.
Epidural Doğum Yönteminin Dezavantajları Nelerdir?
Epidural doğum yönteminin avantajları oldukça fazladır; ancak epidural doğumun dezavantajları ve riskli durumları da bulunur.
Alanında uzman anestezi hekimlerinin, epidural kateterini doğru şekilde yerleştirmesi ve uygun dozda anestesi vermesi önemlidir.
Kateter takıldığında, bazı yan etkiler görülebilir. Bu yan etkilerden bazılarını şöyle sıralamak mümkündür;
- Hafif baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Verilen anestezi ilacından dolayı, bacaklarda geçici olarak yaşanan his kaybı
- Nadiren de olsa görülen bel ve sırt ağrıları
- Kalça ağrısı
- Omurilik bölgesindeki sinirlerin zarar görmesine bağlı enfeksiyon oluşma riski
- Mide bulantısı
- Kaşıntı
- Sersemlik hali
- Tansiyon düşüklüğü
- Bebeğin kalp atışlarının yavaşlaması
- İdrar yapamama
Teknik olarak yapılabilecek hatalar nedeniyle de annede riskli durumlar oluşabilir. Bu hataları şöyle sıralamak mümkündür;
- Beyin omurilik zarının delinmesi
- Beyin omurilik zarı altına ilaç yayılması
- Zar üzerindeki venlere girilmesi
- Omurilik zarı üzerinde kanama
- Kateterin kopması
Bütün bu sayılan yan etkiler, çok nadir görülen yan etkilerdir. Epidural doğum yöntemi ile gerçekleştirilen normal doğum, %90 oranında başarı sağlamaktadır ve epidural yöntemin, alanında uzman anestezi hekimleri tarafından uygulanması önem arz etmektedir.
Verilen ilaç düşük dozda olduğu için kalıcı yan etkiler görülmez. Görülen yan etkiler ise, geçicidir ve kalıcı bir hasar bırakmaz.
Epidural Yöntem Kimlere Uygulanamaz?
Epidural doğum yöntemi, pek çok anne adayı için uygun görülen bir yöntem olsa da, bazı durumlarda tercih edilmemesi gerekir. Peki, epidural yöntem kimlere uygulanamaz?
- Kan sulandırıcı, pıhtılaşmayı engelleyen ilaçları kullanan kişilerde,
- Aşırı kanaması olan kişilerde,
- Pıhtılaşma bozukluğu yaşayan ve tedavi gören kişilerde,
- Kateter bölgesinde enfeksiyon vb. olan kişilerde,
- Akli dengesi bozuk olduğu bilinen veya nörolojik problemi olduğu düşünülen kişilerde,
- Anestezik maddeye alerjisi olan kişilerde,
- Tansiyonu düşük veya yüksek olan kişilerde,
- Rahim ağzı açıklığı en az 4 cm olmaması durumunda,
- Doğum anında, epidural yöntemi uygulamak için doğru an yakalanamadığında,
- Aşırı derecede kilolu, obez olan kişilerde,
- Annenin Trombosit seviyesinin düşük olması gibi durumlarda epidural yöntem uygulanamaz.
Epidural Normal Doğumla Epidural Sezaryen Doğumun Farkı Nedir?
Epidural normal doğum yöntemi ile epidural sezaryen doğum yöntemi aynı şekilde uygulanır. Aralarında hiçbir fark yoktur. Tek fark, epidural sezaryen yönteminde, ameliyat ağrısının da hissedilmemesi için, verilen ilacın dozunun daha fazla olmasıdır.
Her iki yöntem de bir seçimdir. Anne adayı, normal doğumda ağrı hissetmek istemiyor ise, doktorun da önermesiyle epidural yöntemi tercih edebilir.
Sezaryen doğumda ise anne, genel anestezi alarak uyumak yerine sadece belden aşağısının uyuşmasına izin verir ve böylece doğum sürecine tanık olur.
Bir diğer fark ise, zaman farkıdır. Sezaryen doğum bir saat gibi kısa bir sürede biter, normal doğum ise saatler sürebilir.
Normal doğumda, ilacın etkisinin geçmesi durumunda, kateter içerisine yeniden epidural anestezi verilebilir. Her iki yöntemde de, anne adayı ağrı hissetmediği için bu doğum yöntemine halk arasında, prenses doğum adı verilmektedir.
Bu içeriğimizde sizlerle, Epidural - Prenses doğum nedir? Epidural doğum nasıl yapılır? Epidural doğum yönteminin avantajları ve riskleri nelerdir? detayları ile paylaşmaya özen gösterdik. Bunun yanında, epidural normal doğum ile epidural sezaryen doğum arasındaki farkı da açıkladık. Ağrısız doğum nasıl olur? ve Epidural doğum tercih edilmeli mi? diye araştıran anneler için faydalı bir yazı olmasını umuyoruz.