Bir tost ekmeğinde yanmış bir yüzün ünlü birine benzediğini ya da bulutların arasından Michael Jackson’ın yüzünün göründüğünü duymuşsunuzdur. Her yerde insan yüzü görmek nasıl oluyor? diyorsanız yalnız değilsiniz! Çevrenizde aslında olmayan yüzleri görmeniz oldukça yaygın bir durum.
AYRICA: Sahne Korkusu Nedir? Sahne Korkusu Nasıl Yenilir? Sahne Korkusu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Her Yerde İnsan Yüzü Görmek (Pareidolia)
Psikologlar, bu durumu “pareidolia” olarak adlandırıyor. Pareidolia, aslında rastgele oluşmuş desenlerde anlamlı bir şeyler görme eğilimimize verilen bilimsel bir terim.
AYRICA: Dağınık Beyin Sendromu Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? Psikoloğa Gitmek Gerekir mi?
"Desen" dediğimizde, akla sadece yüzler gelmesin. Pareidolia, sadece görsellikte değil, seslerde de karşımıza çıkabiliyor. Örneğin, bazen insanlar rastgele kaydedilmiş seslerde tanıdık cümleler ya da sesler duyduklarını düşünebiliyorlar.
AYRICA: Mutlu Bir Hayat için Kendini ve Zihnini Sadeleştir - Mutlu Bir Hayat için Ne Yapmalıyız?
Peki neden birçok kişi bu tür bir deneyim yaşıyor? Bunun cevabı beynimizin dünyayı anlamlandırma çabasında gizli. Çevremizden gelen bilgileri çoğunlukla eksik ya da belirsiz şekilde algılıyoruz ve beyin, gördüklerimiz arasında bağlantılar kurarak bir anlam çıkarmaya çalışıyor. Bu nedenle bazen gözümüz, aslında var olmayan bir yüz ya da desen görebiliyor.
AYRICA: Bugün Duyman Gereken 10 Şey
Peki, bu eğilim daha az olsa daha mı iyi olurdu? Yani, olmayan bir yüzü görme riskini ortadan kaldırmak mı, yoksa o karanlıkta gizlenen kişiyi fark etme olasılığını artırmak mı daha iyi? Bu sorunun kesin bir yanıtı yok.
Tarih boyunca bazı psikologlar, aşırı desen algılamayı delilik veya kötü muhakeme ile ilişkilendirmiş. Yakın zamanlarda ise bazı araştırmalar, aşırı desen görme eğiliminin insanları komplo teorilerine inanmaya yatkın hâle getirebileceğini öne sürüyor.
AYRICA: Doğru Karar Nasıl Verilir? Doğru Kararı Vermenin 13 Önemli Kuralı
Fakat bu duruma olumlu yönden bakabiliriz! Almanya’da yapılan bir araştırma, bulutlar veya kaya yüzeylerinde anlamlı imgeler görme eğiliminde olan kişilerin, gündelik nesneleri farklı şekillerde kullanma gibi yaratıcı düşünce gerektiren testlerde daha başarılı olduğunu ortaya koymuş. Yani, beyniniz size görünmeyen bir yüzü gösterdiğinde bu aslında yaratıcılığınızın bir yansıması olarak düşünülebilir.
Her yerde insan yüzü görmek konusunda bir dahaki sefere bulutların arasında tanıdık bir yüz belirdiğinde ya da duvarda bir figür gördüğünüzde, o anı yaratıcılığınızın bir göstergesi olarak kabul edebilirsiniz.