Ergenlik dönemi, bireyin kendi benliğini keşfettiği, bedeninde ve duygularında büyük değişimlerin yaşandığı hassas bir süreçtir. Bu süreçte özgüven, ergenin hem sosyal ilişkilerini, hem de akademik başarısını doğrudan etkileyen temel bir faktördür. Ancak, pek çok genç, bu dönemde kendini yetersiz hissedebilir, sürekli kıyaslama yapabilir ve dış görünüşüyle ilgili olumsuz düşüncelere kapılabilir. Bu da özgüven eksikliğini beraberinde getirir. Peki, ergenlikte özgüven eksikliği nasıl giderilir? Dilerseniz, ilgili önerilere birlikte göz atalım.
AYRICA: Ergen Gence Nasıl Davranılmalı? Nasıl İlgilenilmeli?
Ergenlerde Özgüven Eksikliği ve Özgüven Geliştirme
Ergenlikte yaşanan özgüven eksikliği, gençlerin hayatının birçok alanını olumsuz etkileyebilir. Ancak, doğru yaklaşımlar ve destekleyici bir ortamla bu sorun aşılabilir. Bu başlık altında, ergenlerde özgüveni geliştirmeye yönelik etkili yöntemleri adım adım ele alacağız.
AYRICA: Ergenlerle İletişim Nasıl Olmalı?
1) Gerçekçi ve Olumlu Geri Bildirim Vermek
Ergenler, özellikle ailelerinden ve öğretmenlerinden gelen yorumlara karşı çok hassastır. Sürekli eleştirilen bir genç, kendini değersiz hisseder. Bunun yerine olumlu yönlerine odaklanan ve çabalarını takdir eden geri bildirimler, özgüveni besler.
2) Karşılaştırmalardan Kaçınmak
"Sen neden kardeşin gibi değilsin?" veya "Komşunun çocuğu ne kadar başarılı!" gibi cümleler, ergenin kendi değerini sorgulamasına neden olur. Her bireyin farklı yeteneklere sahip olduğu unutulmamalı ve başarı kıyasla değil, bireysel gelişimle değerlendirilmelidir.
3) Sorumluluk Vererek Güvenmek
Ergene yaşına uygun sorumluluklar vermek, onun kendine güvenini artırır. Örneğin, alışveriş listesi hazırlamak, evdeki bir işi yönetmek ya da küçük bir bütçeyi planlamak gibi görevler, birey olma duygusunu pekiştirir.
4) Hobilerini ve İlgi Alanlarını Desteklemek
Müzik, resim, spor, yazarlık... Her gencin ilgi duyduğu bir alan vardır. Bu alanlara yönlendirilmek ve desteklenmek, hem başarı hissini artırır, hem de genç bireyin kendini özel ve değerli hissetmesini sağlar.
5) Vücut Algısını Güçlendirmek
Ergenlikte bedensel değişimler özgüveni ciddi şekilde etkileyebilir. Bu dönemde ergenlere bedenlerinin doğal süreçlerden geçtiği anlatılmalı, medyada sunulan ideal beden algısına karşı farkındalık kazandırılmalıdır.
6) Hatalardan Öğrenmesine Fırsat Tanımak
Hatalar gelişimin bir parçasıdır. Hata yapıldığında bağırmak, cezalandırmak yerine birlikte değerlendirme yapmak; ergene "Ben de çözebilirim" duygusunu aşılar. Bu da özgüveni doğrudan artırır.
7) Dinlenildiğini Hissettirmek
Kendi düşüncelerine değer verildiğini gören bir genç, fikirlerini rahatça ifade eder. Bu da hem sosyal becerilerini geliştirir, hem de içsel güven duygusunu güçlendirir.
8) Model Olmak
Özgüvenli bir yetişkin, ergen için en güçlü rol modellerdendir. Kendi duygularını ifade eden, hatalarını kabul eden, kendini geliştirmeye açık bir ebeveyn ya da öğretmen, dolaylı olarak ergenin özgüven gelişimine katkı sağlar.
Sonuç olarak, ergenlikte özgüven eksikliği zamanla aşılabilecek bir durumdur. Bunun için sabır, empati ve destekleyici bir tutum esastır. Gençlerin potansiyellerine inanan, onları olduğu gibi kabul eden ve cesaretlendiren bir çevre; sağlıklı bir özgüvenin temelini atar. Unutmayın; kendine inanan bir genç, geleceğe umutla bakan bir bireydir.