Ergenlik dönemi, bireyin sosyal kimliğini oluşturduğu, arkadaşlık ilişkilerine büyük önem verdiği bir evredir. Bu dönemde gençler, kabul görmek ve grup içinde yer edinmek ister. Ancak ne yazık ki, bu süreçte bazı ergenler, akran zorbalığına maruz kalabilir veya zorbalık davranışlarını sergileyebilir. Fiziksel, sözel, sosyal dışlama ya da siber zorbalık şeklinde görülebilen bu davranışlar, ergenin psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Peki, ergenlikte akran zorbalığı nasıl önlenir? Bu içeriğimizde, bu konuyla ilgili olarak öğretmenler ve gençler için uygulanabilir önerileri paylaşacağız.
AYRICA: Ergenlikte Kimlik Gelişimi Nasıl Olur? Ergenlerde Kimlik Arayışı
Ergenlikte Akran Zorbalığı
Ergenlik döneminde akran ilişkileri, gençlerin kimlik gelişiminde büyük rol oynar. Ancak, bu ilişkiler her zaman sağlıklı olmayabilir. Özellikle dışlanma, alay edilme, tehdit veya sosyal medya üzerinden yapılan saldırılar gibi davranışlar, ergenin ruhsal dünyasında derin izler bırakabilir. Akran zorbalığının etkilerini azaltmak ve önleyici adımlar atmak için neler yapılabileceğine yönelik ilgili önerilere aşağıda yer vereceğiz.
AYRICA: Ergenlerde Özgüven Gelişimi: Ergenlikte Özgüven Eksikliği Nasıl Giderilir?
1) Farkındalık Oluşturun
Zorbalığın ne olduğu, hangi davranışların zorbalık sayıldığı konusunda ergenleri bilinçlendirin. Hem zorbalık yapanın hem de maruz kalanın zarar gördüğü anlatılmalıdır.
AYRICA: Ergenlerle İletişim Nasıl Olmalı?
2) Açık İletişimi Teşvik Edin
Ergenin kendini rahatça ifade edebileceği bir aile ve okul ortamı oluşturulmalı. Genç, yaşadığı bir zorbalığı çekinmeden anlatabilmelidir.
AYRICA: Ergen Gence Nasıl Davranılmalı? Nasıl İlgilenilmeli?
3) Empati Becerilerini Geliştirin
Zorbalığı önlemenin en etkili yollarından biri, empati becerisidir. Başkalarının duygularını anlamayı öğrenen bir genç, zarar verici davranışlardan uzak durur.
4) Müdahale Etmekten Çekinmeyin
Zorbalığa tanık olan arkadaşlar veya öğretmenler, bu duruma sessiz kalmamalıdır. Uygun şekilde müdahale etmek, zorbalığın sürmesini engeller.
5) Güçlü Sosyal Destek Sağlayın
Arkadaş çevresi dışında aile, öğretmen, rehberlik servisi gibi destek kaynaklarıyla ergenin sosyal güvenliği sağlanmalıdır. Yalnız bırakılan gençler zorbalığa daha açık hâle gelir.
6) Dijital Zorbalığa Karşı Önlem Alın
Sosyal medya ve mesajlaşma platformlarında gerçekleşen siber zorbalık için gizlilik ayarları gözden geçirilmeli, gerektiğinde engelleme ve raporlama yöntemleri öğretilmelidir.
7) Olumlu Davranışlarla Yol Gösterin
Gençler, çevrelerindeki yetişkinlerin davranışlarını gözlemleyerek birçok şeyi öğrenir. Saygılı, anlayışlı, kapsayıcı ve hoşgörülü davranışlar sergilemek; ergenin başkalarına zarar vermeyen bir iletişim modeli geliştirmesine yardımcı olur. Evde veya okulda görülen yapıcı tutumlar, akran ilişkilerine doğrudan yansır.
Sonuç olarak, ergenlikte akran zorbalığını önlemek, sadece bir kişiye değil, tüm çevreye düşen ortak bir görevdir. Bilinçli, empatik, iletişime açık bir ortam; gençlerin hem güçlü hem de duyarlı bireyler olarak gelişmesini sağlar. Zorbalığın önüne geçmek, sağlıklı bir toplumun temelidir.